Madchester

MADCHESTER

Om de vier jaar maak ik een citytrip naar Londen en omstreken, en dat al sinds de middelbare school. Sinds kort begin ik tussentijds ook af en toe naar Groot-Brittannië te trekken. Vroeg of laat zou ik in Noord-Engeland belanden. Voor deze korte reis koos ik twee steden uit, van historisch en economisch belang, zeker, maar even cruciaal voor de popmuziek. Nog nooit bezocht ik trouwens het Verenigd Koninkrijk zonder me tot muziektoerisme te laten verleiden. Je kan haast niet anders.

Op de vooravond van mijn vlucht vertelt een wat oudere man in een Antwerpse frituur mij en mijn vrienden triomfantelijk dat hij een jaar geleden Engeland achter zich heeft gelaten en naar België is verhuisd. Bloody Brexit. Een dag later reis ik naar zijn steeds eenzamere eiland, meer bepaald naar Manchester, hoofdstad van Noord-Engeland, metropool van industrie, voetbal en muziek. Wat een stralende late namiddag om deze levendige stad te verkennen. Typisch in deze stad zijn de oude beurs- en handelsgebouwen in rode baksteen. Op elke historische kerk wappert majestueus de Engelse vlag. In elke pub is het terras ingepalmd door luid kantoorvolk dat het einde van de werkdag inzet met bier en cocktails. Duiven terroriseren de standbeelden van Queen Victoria, Wellington en Gladstone. Uit een tweedehands boeken- en platenzaak klinkt The Jam. Bon, een Europese stad op donderdagavond dus.

Op Albert Square, in de schaduw van het strenge stadhuis, is het Manchester International Festival aan de gang. In een strandstoel drink ik m'n eerste biertje, een aangename buiten-Belgische ontdekking. In een van de vele typische pubs, vlakbij een prachtige William Blake's 'The Tiger' fresco, spoel ik mijn fish & chips door met een stevige pint lager. Happy hour duurt hier vier uur lang. Ik lees in de nieuwe roman van Ali Smith. De jonge vrouw aan het tafeltje naast mij vraagt waarover het boek gaat. Een van de eerste woorden die mijn mond ontsnappen, is het B-woord. Oeps. Ze kijkt me kort verontschuldigend aan. Don't mention Brexit. I mentioned it once and I think I got away with it. Zodra ze verneemt dat ik Belg ben, gaan we in het Frans verder. Effy is in Macclesfield geboren en woont nog steeds op het platteland, best een eind van Manchester.

Night fever. We dwalen, half verdwalen, door de nachtstad. Belanden in een hippe cocktailbar, waar we longdrinks verslinden. This is Manchester. We do things differently here. Vroeg in de ochtend eindigen we in Piccadilly station, waar Effy een trein neemt.

In het historische centrum zie ik de roodbruine stad ontwaken. Oude en moderne architectuur zijn de tang op elkaars varken, en toch heeft het allemaal z'n charme. Er zit wel degelijk poëzie, ja zelfs romantiek, in deze industriestad met de mot erin. Zelfs met die eeuwige regen. Bij Deansgate rijzen steeds nieuwe wolkenkrabbers uit de grond. Het wijkje met The Boardwalk ligt er wat verloren tussenin. In deze voormalige nachtclub en repetitieruimte van T.J. Davidson kreeg de specifieke Madchester sound vorm. Heel wat wereldberoemde bands werkten hier aan hun nummers. Hier werd ook de videoclip voor 'Love Will Tear Us Apart', de bekendste song van Joy Division, gefilmd.

Niet te verwonderen dat deze vaak troosteloze stad tot zo'n donkere sound kon inspireren. Ik loop tussen de oude bakstenen gebouwen met de desolate intro van 'Day Of The Lords' in m'n hoofd en ik huiver. Deze bands zorgden voor een geloofwaardige soundtrack bij deze stad. De sound is puur, echt. Maar wie muziek in Manchester zegt, die noemt ook The Smiths, Oasis, Buzzcocks, The Chemical Brothers, Badly Drawn Boy, Elbow, The Fall, Happy Mondays en natuurlijk New Order: Joy Division minus Ian Curtis.

Wat verderop een gebouw van groot historisch belang. Het MOSI is gevestigd in het voormalige Liverpool station, het eerste treinstation ter wereld! Ertegenover, in Castlefield, vind ik Romeinse ruïnes. De noordelijke toren van het Romeinse fort is zelfs helemaal gereconstrueerd. Op een heuvel aan de oever van de Irwell zit de kathedraal, die met tuin en bijgebouwen een mooi geheel vormt. Veel pinakels, enkele waterspuwers en vanbinnen moderne glas-in-loodramen. Na een stevige ochtendwandeling verlaat ik Manchester.

Day of the Lord. English breakfast in Ranelagh Street, Liverpool. We zijn twee dagen later en ik neem de trein terug naar Manchester. Vanuit de trein wordt duidelijk hoe uitgestrekt de agglomeratie is van deze stad met meer dan een half miljoen inwoners, net als Liverpool, vergelijkbaar met Antwerpen.

Mijn muzikale bedevaart brengt me naar Macclesfield, een rustig provinciestadje in Cheshire. Ik ben hier omwille van Ian Curtis, zanger van Joy Division. Op 18 mei 1980 maakte de 23-jarige Maxonian een einde aan zijn leven in zijn huis in Barton Street. Voorbij Kings School, waar de zanger studeerde, ligt Macclesfield Cemetery. Samen met de Schot Simon sta ik aan zijn graf. Love will tear us apart. Ontroerende prullaria versieren zijn laatste rustplaats. Simon komt net terug van een festival in de buurt, waar hij Kraftwerk zag. Vandaag zou New Order er spelen. Ooit had hij de kans om Joy Division live te zien, en hij heeft er nog altijd spijt van dat hij niet is gegaan. Ik krijg een lift naar het centrum, en na een frisse pint in Nags Head verlaat ik Treacle Town.

De lijst met bezienswaardige pubs in Manchester is eindeloos: de antieke lusters in The Crown and Kettle, het hippe Bar Fringe, de Mackie Mayor markthal voor wat street food tussendoor, The Angel Pub met de vele biersoorten en een authentiek interieur... Op een Anonymous-actie tegen de vlees- en zuivelindustrie laat ik me informeren over veganisme. In The John Ryland Library, een massieve brownstone, leer ik over The Peterloo Massacre en Henry Hunt. Meer over machtsmisbruik en sociale strijd in The People's History Museum op de oever van de Irwell. Een interactieve duik in de geschiedenis van de stem van het volk: vrouwenrechten met Mary Wollstonecraft, de repressie van de Levellers na de burgeroorlog, persvrijheid of het gebrek eraan, de opkomst van Labour, de vakbonden en hun gigantische spandoeken, en een hele hoop eloquente cartoons.

Met Effy ga ik Armeens eten tegenover het stadhuis. Overheerlijk. De hele avond lopen we door Manchester, en onze gesprekken gaan alle kanten uit. Allebei vergeten we Frans te praten. Een heel gezellige laatste avond in Blighty. Voor ze de trein neemt, toont ze me nog de Gay Village in Canal Street, een kleurrijke wijk tjokvol bars waar stevig wordt gefeest. In een van de gay bars ontmoet ik een Duits koppel, een van de heren reisde naar Engeland om een foto van zijn overleden moeder te begraven in haar geboortedorp, terwijl zijn partner een UFO-conferentie bijwoonde. Buiten ontmoet ik Flavio, de Ecuadoraan waarmee ik in Liverpool aan de whisky zat. We drinken er nog eentje in Wetherspoon's, een bekende pubketen.

Blue Monday. Mijn laatste ochtend start ik bij Salford Quays, een kanaalbuurt waar futuristische architectuur met de plak zwaait. Hier heb je ook Old Trafford, met het voetbalstadion van Manchester United. Ik bezoek het Imperial War Museum North, ondergebracht in een opvallende en vooral gedurfde constructie. Hier slaan ze me murw met gewapende conflicten, met een verzameling tanks en artillerie, en vooral foto's en filmprojecties waar ik stil van word. Er is ook een tijdelijke expositie over de haast doodgezwegen massamoord op miljoenen Jemenieten. Oorlogsmusea moeten per definitie actueel blijven. Helaas.

Ook de BBC en ITV hebben hier studio's, en in The Lowry bekijk ik enkele performance art video's van Yoko Ono. Terug in het centrum begeef ik me naar de voormalige Free Trade Hall, nu een hotel. Hier woonden de vrienden Ian, Peter, Bernard en Stephen in 1976 een concert van de Sex Pistols bij. Ze waren zo onder de indruk van de rauwe punk dat ze zelf een band wilden oprichten. Dat werd, na enkele naamswijzigingen, uiteindelijk Joy Division. In 1979 verscheen dan hun legendarische album Unknown Pleasures.

Tegenover het hotel eet ik de beste pizza ter wereld. Altijd een goed idee om een citytrip met een lekker hoogtepunt te eindigen. De maag moet gevuld voor de terugweg. Ik eindig mijn muzikale studiereis in het Hard Rock Café, tussen de gitaren, outfits en setlists van Oasis. Tot gauw Engeland. Blijf nog even. Het liefst heb ik je gewoon om de hoek. Binnen handbereik. als een van ons.