Literaire tip: V.

Het is weer tijd voor een nieuwe literaire tip - dat was het eigenlijk vorige week al, excuses excuses! - en we blijven ergens midden de vorige eeuw hangen voor toch wel een van de meest opmerkelijke debuten uit die tijd.

We schrijven begin jaren zestig en de kiem voor de drugs- en seksuele revolutie is al lang gezaaid. In de V.S. beginnen vooral jongeren te beseffen dat de maatschappij en de overheid slechts aaneenhangen door leugens, bedrog, machtsmisbruik en de wet van de sterkste. Te midden van die groeiende ontevredenheid was er onder meer Thomas Pynchon, een van de meest erudiete schrijvers van zijn taalgebied en een van de meest mysterieuze hedendaagse auteurs, aangezien we bijzonder weinig over deze kluizenaar weten.

In zijn debuut V. (1963) beschrijft Pynchon de gewelddadige geschiedenis van de 20e eeuw op een wel erg vreemde manier, met de geheimzinnige vrouw V. als rode draad door een verhaal dat ons van de door alligators geteisterde riolen van New York naar het Duitse bombardement van Malta en de Herero-oorlogen in wat nu Namibië heet, brengt.

De leegloper Benny Profane ontmoet tijdens zijn zoektocht naar werk de nogal excentrieke Herbert Stencil, die tot in de hoogste graad van paranoia gepreoccupeerd is met het mysterie V. De roman is een zoektocht naar iets dat Herbert - en de lezer - voortdurend te slim af is, iets dat we, vanaf het moment dat het nog maar een béétje binnen ons bevattingsvermogen valt, een seconde later alweer kwijt zijn.

Het boek is een veelvoud aan verschillende stijlen, van de in die tijd vrij choquerende, nu hilarische, slapstick tijdens het ruwe uitgaansleven in Manhattan tot de nogal technische uitleg over het Kilroy-schema, en bevat een nogal uitgebreide cast aan personages, waarmee het een belangrijke voorloper is op de nog meer doorgedreven paranoïde roman Gravity's Rainbow, Pynchons meesterwerk.

V. for Veronica? V. for Vera? V. for Valletta? V. for Victory? V. for Vesuvius? V. for Vheissu? Waar staat die V. toch voor? Het is iets dat Herbert Stencil het hele verhaal bezig houdt en waarbij de lezer vaker wel dan niet volledig de draad kwijt raakt. Zowel de roman als het concept V. zijn onmogelijk schematisch uit te leggen, of te reduceren tot iets eenvoudigs - zo complex wordt het op den duur. Ik raad u dan ook aan om er uw hoofd niet al te hard over te breken en te genieten van een zeer intrigerend en grappig verhaal, met personages en situaties die bij momenten bijzonder komisch kunnen worden.