Literaire tip: Slaap!

Voor deze literaire tip gaan we nog eens in oude dozen snuisteren, die waar '2003' op staat. Toen verscheen Slaap!, het debuut van Annelies Verbeke (zie ook Dertig Dagen of Vissen Redden).

Insomnia haalt Maya's leven overhoop. Wat ze ook probeert - slaappillen, melk met honing, een TRIP-cursus - ze kan de slaap niet vatten. 's Nachts dwaalt ze door een slapende stad, ze doet belletje trek, want dat anderen wel het genot van voldoende slaap ervaren, frustreert haar. Wanneer haar partner haar laat zitten, wordt Maya's leven helemaal free jazz.

Op een nacht belt ze aan bij Benoit, die ook aan slapeloosheid lijdt. Een zielsverwant van de wakkere toestand! Hij laat ons binnenkijken in zijn bikkelharde jeugd. Het verhaal van de liefde van een moeder voor haar kind snijdt door merg en been, en zaait mommy issues voor een leven lang. Wat er exact die fatale nacht is gebeurd, blijft onduidelijk, omdat we beide standpunten krijgen voorgeschoteld, maar Maya belandt na een ongeval in het ziekenhuis. Hier probeert ze te verdringen wat er tussen haar en Benoit heeft plaatsgevonden. Hun wegen scheiden en dat heeft gevolgen.

Aan een rotvaart raast de roman door beide levens, afgewisseld met hun verknipte ontmoetingen, 's nachts uiteraard, met elkaar, maar ook met andere dolende zielen. Frederik de ingebeelde potvis, Olga met de Marlon Brando-tatoeage, Stan met het glazen oog, dokter Müller, die besluit dat Benoit een groot symbolist had kunnen worden, Ernest de nachtvlinder, of Ingrid de telverslaafde. De lijst aan vreemde personages lijkt oneindig, en dat voor zo'n dunne roman.

Het tegelijk mooiste en meest bevreemdende beeld in het boek is dat van de man die in de mond van een aangespoelde potvis kruipt, een unieke freudiaanse metafoor. Deze roman, over zoeken naar fracties van geluk, rondwarende moederliefde en de verschoppelingen van de maatschappij, is heerlijk bizar. Op treffende wijze laat Verbeke haar personages een weg door het leven zoeken, elk met een loodzware tas op de rug. Zo plukt of ontwijkt iedereen de dag op z'n eigen manier. Donker, maar met voldoende humor, en een prille vorm van de schrijfstijl waar we zo dol op zijn.

Foto Stephan Vanfleteren