maandag 17 april 2017

Literaire tip: La guerra del fin del mundo

De 81-jarige schrijver, Nobelprijswinnaar en voormalig presidentskandidaat Mario Vargas Llosa heeft tijdens zijn lange carrière bibliotheken bij elkaar geschreven, vooral romans met een sterke maatschappelijke inslag, waarbij vooral het thema geweld blijft terugkeren. Zijn achtste roman is wellicht zijn bekendste, de in 1981 verschenen klepper La guerra del fin del mundo, in het Nederlands De Oorlog van het Einde van de Wereld. Deze roman gaat voor het eerst niet over zijn geboorteland Peru, maar over Brazilië, en geeft een eigenzinnig relaas van de Oorlog van Canudos, een bloederige burgeroorlog aan het einde van de 19e eeuw.

In volle economische crisis duikt in het platteland van de provincie Bahia de charismatische Antonio Conseiero op, 'de Raadgever', die in de stijl van een soort van Messias de interesse van de arme boeren en verstotelingen wekt met praatjes over een nakende apocalyps. Hij laat zijn volgelingen de stad Canudos bouwen, pal op het eigendom van een grootgrondbezitter. De stad weet drie door de jonge republiek Brazilië georganiseerde militaire expedities te trotseren, allemaal met als opdracht dat bolwerk van geradicaliseerde opstandelingen met de grond gelijk te maken. De oorlog tussen de moderne republiek en het geloofsfanatisme wordt steeds gruwelijker en ontspoort in een waanzinnige spiraal van geweld met vele duizenden doden.

We zijn getuige van heel wat verhaallijnen en maken kennis met een waaier aan personages, die allemaal volgens hun eigen drijfveer handelen en worden opgezogen in de escalatie van deze allesverwoestende clash tussen Verlichting en Moderniteit enerzijds en religieus traditionalisme en extremisme anderzijds. En die strijd is helaas nog steeds zeer herkenbaar voor wie deze 700 pagina's tellende roman van epische proporties aandurft. Dat maakt Mario Vargas Llosa's meesterwerk na bijna veertig jaar nog steeds brandend actueel. Denk maar aan de Islamitische Staat, wiens slinkende grondgebied vaag aan Canudos herinnert. Zo wordt de jarenlange vuile oorlog in Syrië, met heel wat spelers met conflicterende belangen steeds meer de oorlog van het einde van de wereld, een oorlog die voor eens en altijd moest worden uitgevochten, met duizenden slachtoffers en een steeds minder veilige wereld als gevolg.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten