Ballonnenvrees 2

Ballonnenvrees. Het was een succes. In die mate zelfs dat ik honger hebt gekregen naar meer. Zo komen er maar liefst drie nieuwe avonden bij dit jaar: 26 juni in 't Werkhuys, 27 september in Turnhout en 9 oktober ook in 't Werkhuys. Bovendien lees ik ook op 1 mei uit Als een Ballon voor op het Feest Van Den Boom in 't Werkhuys.

Vorige week konden Julie Cafmeyer, Charlotte Van den Broeck, Rotterdamse Keet en Hanan Smaisim ons al bekoren met hun betoverende poëzie en ontroerende muziek. Ook op 26 juni zullen ze erbij zijn! Amanda Malinka en Derrel Niemeijer moesten helaas cancelen maar op de tweede editie van Ballonnenvrees zijn ze er wel bij! Ikzelf zal weer de proza vertegenwoordigen.

Verder ook heel wat verse artiesten natuurlijk. Uit Nederland hebben we de dichter Daan Taks! Uit eigen land ook de interessante dichters Yannick Moyson en Tryggve Bauweraerts, talent dat we kennen van het maandelijkse event You On Stage in Kavka. Dat belooft! Verder nog dichteres Runa Svetlikova en dichter Tom Driesen, twee straffe namen uit het Antwerpse en Turnhoutse literaire wereldje. Ook de door ons allen gekende Antistresspoweet zal zijn ding komen doen en dat zal u absoluut niet willen missen!

We krijgen ook de straffe en veelbesproken winnares van het Cabaret Concours Vlaanderen over de werkvloer! Ann Kenis zal met een overdosis aan plezier voor uw vertier zorgen op de tweede Ballonnenvrees, 26 juni 2013, in 't Werkhuys. Tot dan!

Forgotten words

Hieronder enkele gedichten en flarden tekst die ik tussen 2008 en 2013 heb geschreven. Er zit echt wat van alles tussen. Respectievelijk:

Saw

Manhattan

Day

Pijn

Vee

Jij, Kleine Zus

Alcony

SAW

So he’s got your wife

And he’s got your kid

And you’ve tried everything

To get through with this shit

And you tried the box

And you tried the shirt

Even tried your socks

But it doesn’t work

This is complete madness

And the phone keeps ringing

This is really too much

More than you can bear

You want to save the ones

You love over there

But you’re powerless

Don’t know what to do

How to answer it

You don’t have a clue

You are going mad

And the phone keeps ringing

Now it’s time to act

You’re sure you heard a gun

You want to help them now

Yet you cannot run

‘Cause your foot is tied

To this goddamn chain

You don’t want them to die

You’re going insane

You cannot hold this much longer

You’ve got to do something

Something

Right now

Or it will be too late

And the phone keeps ringing

So you grab this tool

Lying next to you

And you grab your foot

This is what you’ll do

You’ll barely feel the pain

You only have one goal

Madness grabs your brain

Insanity rules your soul

It’s not an easy job

Hard to cut through the bone

But once you’re done with it

You feel like going home

But it dawns on you

Will this sacrifice

Matter anymore

Or were you telling lies?

The pain is unbearable

Your mind is shattered

And the phone stopped ringing

MANHATTAN 

So let us go back then

Back to these streets

Back to the park

To fulfill nostalgic needs

We will drink hot chocolate

From this shop on 103^rd

And bagels will be our madeleines

As we get lost in the herd

We will board a ferry

And see this old lady

We will frolic near the lake

Have a drink in all things shady

We can get off at 33^rd

Get restless in the whirl

Walk seven more downtown

Feed the pigeons, feed the squirrels 

We will see the blue whale

When we visit the museum

Get lost in Manhattan

To relive our dream

Sometimes it’s short, sometimes it’s long

Sometimes a rattle, sometimes a song

Sometimes like heaven and sometimes like hell

Always a blessing, so spend the day well

PIJN

                                                           1n-sect

une grosse _s^a_u^t_e^r_e^l_l^e verte            

VERTE

EN WAT DAN NOG?

E          N                     W         A          T                      D         A          N                     N         O         G

?

watikjevraagishetmisschiennogvoorvandaagofmoetenwewachtentotmorgenenkopiërenalonzezorgen?

VEE

Priest in the sewer

Feeding off rats

Sleeping in a pool of crap

Shitting amidst bats

Rats will take over the world

Riding on gators

Biding time while man succumbs

Rats will prosper later

They will inherit our world

As we have messed it up

So better bring faith to the drain

Right now religion stop!

JIJ, KLEINE ZUS

Jij, kleine zus,

Onbedoelwit van twee machten.

Ontsnapt eraan ben ik.

Wat staat jou nog te wachten?

Vangnet van de pijlen

Die je ouders schieten.

Altijd raak, zelden mis

Schijf van vlees en

Bloed

In de kamer

Van je bestaan.

ALCONY

Red, red wine

Cold champagne

Let’s get drunk

In the rain

Be alive

On the balcony

Hold a knife

Sex in jeopardy

Order pizza

Drown in beer

Max our pleasure

Love in gear

"Verdwenen" krijgt vorm

Vanavond had ik een kanjer van een schrijfboost, en dat was alweer enkele weken geleden. Het is duidelijk dat een weekend lang het glas rode wijn heffen in het voortdurende gezelschap van een bevallige en hoogst fascinerende schrijfster, je zelf aanzet om weer meer in de pen - of toch minstens het toetsenbord - te kruipen, of te duiken. Zelf heb ik haar de zin voor het schrijven voorlopig ontnomen, maar hopelijk komt die gauw weer terug. Bij mij was dat althans het geval. Vanavond.

De voortgang van 'Verdwenen' kreeg na Athene - dat voor heel wat nieuw materiaal zorgde - nu dus alweer een duwtje in de rug. Het wordt een vuil boek. Vol emotie, politiek geladen, vlijmscherp, onbenullig en betekenisvol tegelijkertijd, een maalstroom aan ideeën, situaties en omstandigheden, hoogdravende gedachten en half verteerde bagger, die als asteroïden in een baan rond het centrale idee - dat er geen is - draaien, op zoek naar hun plekje in de puzzel. Een plekje dat zij en de lezer nooit zullen vinden. En die de schrijver ook niet noodzakelijk moet vinden. Waar Als een Ballon netjes van A tot Z loopt en de plot zich, ondanks het open einde, tussen voor- en achterflap voltrekt, zal Verdwenen een losse verzameling van fragmenten zijn, samengehouden door een vaag idee, een reeks van voorvallen die elkaar in stand houden door een flinterdunne draad van betekenis. Maar het is tussen de lijnen en de vaak absurde - en zelfs gruwelijke - maar ook ontroerende situaties dat de lezer de boodschap zal moeten ontdekken, die er in grote, maar goedverborgen uitroeptekens zal staan.

Ik ben zelf benieuwd naar welke ongekende hoogtes en dieptes het schrijven aan 'Verdwenen', waarvan dit fragment - dat ik een jaar geleden al had gepost - nog maar het tipje van de ijsberg is, me zal brengen. In elk geval heb ik de smaak weer te pakken gekregen en krijgt dit chaotische manuscript enigszins de vorm die ik eraan wil geven.

Bedankt om samen met mij, met ingehouden adem, het resultaat af te wachten!

G.

Ballonnenvrees 10 april 2013

De eerste editie van Ballonnenvrees was een bom! Bedankt aan alle artiesten - zoooveel talent op één podium - en bedankt iedereen om er een superfijne avond van te maken! 
- G.

Het langverwachte evenement Ballonnenvrees vond plaats in 't Werkhuys en dit op 10 april 2013. Ik had twaalf artiesten uitgenodigd om hun ding te komen doen en het resultaat mocht er wezen! Het werd een topavond boordevol bruisend talent.

Nadat ikzelf - Gert Vanlerberghe - de spits had afgebeten met het gedicht "Schemerklok", te midden van een leger ballonnen, had Jonathan Van Limbergen, voorzitter van Jonge Schrijvers, de eer als eerste gast het podium op te klimmen. Hij bracht zijn ontroerende gedichten "De Kus", "Vergetelheid" en "Maneschijn" en ook het vlotte "De Pelgrim" mocht er zijn.

De Brusselse duizendpoot Nabil Khazzaka was tweedes. Deze muzikant/dichter/verteller heeft vorig jaar zijn eclectische langspeler It's Hot! It's Hot! It's Hot! uitgebracht en daaruit speelde hij speciaal voor Ballonnenvrees een aangepaste versie van "She's Cold", met zijn iPod als instrument! Dit deed hij al eens eerder met zijn nieuwste single "The Moorlough Shore" op You On Stage. Vervolgens etaleerde hij zijn vertelkunsten met het plezierige verhaal van Geert Van Isendael, genaamd "De Rollende Pannekoek".

Om ook iets met ballonnen te doen, las ik nog eens de ondertussen beruchte 'John-passage' uit mijn roman Als een Ballon, waarna de Eindhoofse dichteres Hanan Smaisim haar ontroerende poëzie kwam voordragen. Ze werd gevolgd door Julie Cafmeyer, die de meest catchy, de meest witty en de meest aangrijpende songs uit haar show Ondanks Alles bracht, gezeten van achter de piano van 't Werkhuys. Deze kinky prinses liet heel 't Werkhuys gezellig meezingen. Op woensdag 17 april gaat haar nieuwste show TIRAN in première in haar hometown Lier, al is deze cabaretière in Nederland veel bekender.

Veel minder subtiel maar even doeltreffend was de poëzie van Rotterdamse Keet, die de Eindhoofse neo-beatnik Derrel Niemeijer kwam vervangen. Het lyrisch object van haar gedichten bevindt zich meestal letterlijk onder de gordel. Daarmee joeg ze meteen de laatste kinderen uit 't Werkhuys weg. Als de scatologische passage uit Als een Ballon dat al niet had bereikt. Of was het tijd om te gaan slapen? Sterke performance! Als slot vroeg ze nog of er Antwerpse vrijgezellen in de zaal zaten. Vincent Van Meerbeeck bracht intiemere gedichten, zowel in het Nederlands als in het Engels. Zeer goed geschreven en goed gebracht.

Na al die poëzie was het tijd voor iets meer luchtigs. Daar zorgden stemmengoochelaar en Stand-Up Tragedian Alain Huber en zijn leeslampje voor, met zijn monoloog over de opmerkelijke kruisvaarder Ignatius van Antiochië, die enkel gras en houtskool at. Ook kroop hij in de huid van Vitalski - de echte zat ook in het publiek - en vertelde hij over dien kleine in de seksshop. Het bombastische en rake - maar vooral ook heel tragische - verhaal had weer z'n onmiskenbaar effect.

De strafste onder alle dichters vanavond vond ik Charlotte Van den Broeck, die tijdens een optreden van het Turnhoutse Collectief Dichterbij al eens een diepe indruk had achtergelaten. Dat deed ze ook vanavond met het publiek van 't Werkhuys, die aan haar lippen hingen. Haar charmante, bijzonder goed geschreven en voorgedragen gedichten raakten een gevoelige snaar. Zo droeg ze een gedicht op aan schilder Watteau.

Van die spreekwoordelijke gevoelige snaar was bij Drink My Puke niets te merken. Samen met Nikos Van Tichelen bracht ik een akoestische versie van het noisecore-nummer "IJskast", die totaal de mist in ging, wat eigenlijk ook half de bedoeling was. Gelukkig zorgde een opwaaiende ballon dan toch nog voor een beetje sfeer.

Het niveau schoot weer zo hard de hoogte in dat ik er spontaan een whiplash van kreeg. De bekende Rotterdamse dichter Von Solo mocht Ballonnenvrees afsluiten en dat deed hij met vuurwerk! Zijn eerste gedicht bracht hij met behulp van zijn gitaar, die hij na afloop met een luide knal aan diggelen sloeg tegen het podium. Je zou het rock'n'roll kunnen noemen. Toen iedereen wakker was, ging hij onvermoeibaar verder met enkele hilarische gedichten, waarin hij het politiek incorrecte niet schuwde. Ook las hij een Duits gedicht van de achterflap van een roman, die ook op zijn beurt tegen de vlakte ging. Lekker op z'n Hollands keet schoppen, ik hou ervan!

Ik bracht nog twee gedichten en de avond was ten einde. Iedereen begon na afloop iedereen aan te spreken en te ontmoeten en het werd nog een zeer aangename avond met enkel blije gezichten. Zo'n aaneenschakeling van jong - en iets minder jong - talent, je zou voor minder!

Bent u benieuwd naar meer? Hou dan zeker deze blog in het oog, want nieuws over volgende edities van Ballonnenvrees volgt!

Foto: Vitalski

Foto: Von Solo

Foto: Deborah Langman

Emile Zola in Parijs

Al jaren ben ik fan. En na al die jaren is Emile Zola nog steeds een van mijn favoriete Franse schrijvers. En dat komt niet meer zo vaak voor onder jonge mensen. Er zijn zoveel andere Franse schrijvers die veel vaker gelezen worden. Ik hou van de man zijn schrijfstijl, de manier waarop hij op bijna wetenschappelijke wijze de door hem uitgekozen leefwerelden bestudeert, analyseert, in woorden brengt. De romans van zijn naturalistische cyclus Rougon-Macquart staan bol van de beschrijvingen, of het nu van landschappen of personages is, en dat maakt zijn boeken al gauw relatief zwaar - zo ook letterlijk, want zijn romans beslaan steeds heel wat pagina's - maar Zola is ook een meester in spanningsopbouw, in het bedenken van tragische situaties en boeiende, door het lot benadeelde personages. Na La ventre de Paris en Germinal is nu zijn derde meest geprezen boek La bête humaine aan de beurt. Mijn derde Zola, en ik heb er zin in!

Telkens kiest Zola een interessant milieu uit om alweer een straf verhaal over te schrijven. De afpeigerende, mensonterende toestanden in de Franse mijnen in Germinal, de Parijse markthallen in La ventre de Paris, het treinverkeer in La bête humaine. Die laatste titel omschrijft ook een van de belangrijkste thema's die steeds in Zola's romans voorkomen: het beest dat in de mens zit, bij sommigen goed verstopt, bij andere als een duvel dat elk moment uit z'n doosje kan springen. We zijn allemaal beschaafde mensen maar we zijn ook beesten, klaar om elkaar te verscheuren. En er is soms niet veel nodig om compleet door het lint te gaan. Je hoeft het laagje vernis er maar af te schrapen en we tonen onze ware aard. In de boeken van Rougon-Macquart gaat het over een ernstige genetische afwijking waarbij de persoon in kwestie, door generaties van overdreven alcoholgebruik in de familie, zelfs geen druppel alcohol nodig heeft om af en toe zo agressief te worden dat hij een gevaar voor zijn medemens wordt.

Die afschuwelijke, levensgevaarlijke ervaring van Jacques Lantier beschrijft Zola als volgt in La bête humaine, 'case study' voor mijn zoveelste literaire wandeling in Parijs:

La famille n'était guère d'aplomb, beaucoup avaient une fêlure. Lui, à certaines heures, la sentait bien, cette fêlure héréditaire; non pas qu'il fût d'une santé mauvaise, car l'appréhension et la honte de ses crises l'avaient seules maigri autrefois; mais c'étaient, dans son être, de subites pertes d'équilibre, comme des cassures, des trous par lesquels son moi lui échappait, au milieu d'une sorte de grande fumée qui déformait tout. Il ne s'appartenait plus, il obéissait à ses muscles, à la bête enragée. Pourtant, il ne buvait pas, il se refusait même un petit verre d'eau-de-vivre, ayant remarqué que la moindre goutte d'alcool le rendait fou. Et il en venait à penser qu'il payait pour les autres, les pères, les grands-pères, qui avaient bu, les générations d'ivrognes dont il était le sang gâté, un lent empoisonnement, une sauvagerie qui le ramenait avec les loups mangeurs de femmes, au fond des bois. (Zola 1977 63-64)

Een soort van dik rookgordijn verschijnt en Jacques is zichzelf niet meer, want een veel sterker gevoel neemt alle lichamelijke functies over, een deterministische lotsbestemming waaraan niet valt te ontsnappen, als een soort van wisselwerking tussen Jekyll en Hyde. En dan kunnen de vrouwen best maar van hem weg blijven!

Emile Zola heeft veel gezichten. Naturalist, kunstkenner, wetenschapper, sociaal geëngageerde schrijver, intellectuele tegenstander van keizer Napoleon III. Zijn ongelofelijke carrière brengt me voor de zoveelste keer naar Parijs, waar ik een dag in zijn voetsporen zal ronddwalen, tot ik nog amper op de mijne kan stappen.

Ik zit in een derde van La bête humaine, dat zich nu al als een moordlustig meesterwerk manifesteert, wanneer ik de trein naar Parijs neem. Vanaf pagina 100 begint die wat op een detectiveverhaal te lijken, met een onvermoeibare Denizet die de jonge, ongeletterde, nogal wilde steendrager Cabuche, een van de hoofdverdachten van de notoire treinmoord op de heer Grandmorin, het vuur aan de schenen legt. Jacques Lantier stond langs de spoorweg en keek net op het ogenblik van de moord in de tegen 80 km/uur voorbij razende trein binnen, genoeg om de misdaad op te merken, maar vraag hem niet wie de dader is. Zijn waardeloze getuigenis helpt de onderzoeksrechter Denizet niet echt verder.

Mijn wandeling begint vlakbij de laatste rustplaats van Zola, het Pantheon, waar hij met Victor Hugo en Alexandre Dumas een grafkelder deelt. Iets verder sta ik aan de eliteschool Lycée Louis Le Grand, waar de schrijver noch populair was noch goede resultaten behaalde. De imposante koepel van het Pantheon kijkt neer op de speelplaats waar enkele jongeren basket spelen en ik me even neerzet. Aan de overkant staat het indrukwekkende universiteitsgebouw van de Sorbonne, waar de aspiring writer tevergeefs zijn diploma probeert te halen. Iets verder nog staat het huis waar hij in verpletterende armoede met zijn moeder een appartementje had, Rue Soufflot 11. De schrijver geraakt niet vooruit in het leven en is de wanhoop nabij. De beschrijvingen van de vreselijke honger in werken als Germinal zijn dus niet uit de lucht gegrepen. Emile weet wat dat verterende hongergevoel met een mens kan doen. De Rue Soufflot is trouwens de straat waar ook het Pantheon zelf staat.

Weer de Rue Saint-Jacques op, tussen lycée en université door en regelrecht naar het hart van de stad. Zijn debuut Thérèse Raquin maakt Zola op slag relatief beroemd, bemiddeld en berucht. Niet iedereen wordt graag een spiegel voorgehouden, vandaar de controverse. De mens komt niet bepaald positief over in zijn roman. Pas nu is hij echt klaar om Parijs te veroveren, en dat doet hij met het schrijven van zijn bekende romancyclus in 20 delen, die nog veel stof zal doen opwaaien.

Ik stop aan een zeer charmant en erg bekend boekwinkeltje aan de Seine. In de Shakespeare & Co werden verscheidene grote werken gepubliceerd, waaronder het geniale Ulysses van James Joyce, en dit door Sylvia Beach. Wat een schattig antiek winkeltje, waar de geesten van zoveel voornamelijk Engelstalige auteurs en oeuvres voelbaar rondspoken. De tijd ligt op de boeken als een laagje stof en foto's en schetsen van onder meer Joyce, Hemingway, Ginsberg en Burroughs getuigen van een voortdurende aanwezigheid van het genie. Ik schrijf er enkele belachelijke korte gedichten en laat ze er achter, waarna ik deze tempel van literaire wijsheid verlaat en me naar het Île de la Cité begeef.

Op het plein aan de Notre-Dame is het Jour de la Fraternité, en er staan verschillende tentjes om de mens over armoede te onderwijzen. Er worden ook enkele acties gehouden. Ik koop een pannenkoek en vertel over de volxkeuken op de Groenplaats, een actie die dan weer niet van godsdienst uitgaat. Ik bereik de Pont Neuf en merk in de verte het Louvre, Orsay en de buildings van La Défense op. Trapjes brengen me tot het romantische square du Vert-Galant, waar zelfs de kwikstaartjes verliefd rondhuppelen, te midden van een mooi bloemenperk. Het is de staart van het Île de la Cité, waar in Zola's L'Oeuvre Christine en Claude verliefd over de Seine uitkijken. In gedachten verzonken tuur ik op de uiterste tip van het eiland, naast de eenzame treurboom, over het water, naar het Louvre en de vele bruggen. Het Louvre sla ik eens over, en ik begeef me steevast naar de rechteroever, waar ik de verhaalwereld van La ventre de Paris binnenwandel.

Het Forum des Halles is nog steeds een bouwwerf, al is er al heel wat verwezenlijkt sinds ik hier laatst was. Ik ben zeer benieuwd naar het resultaat! Ik steek het complex onderdoor via het ondergrondse winkelcentrum en probeer me het vlees-, kaas- en fruitlandschap van de forumhallen uit Zola's klassieker voor te stellen. Het lukt niet. Een sculptuur in de impressionante Eglise Saint-Eustache herinnert nog aan de fruit- en groentemarkt die er ooit was.

Van hier is het de Rue Montmartre volgen om Zola's geboortehuis te bereiken, in de Rue Saint-Joseph. Op 2 april 1840 zag de eerste intellectueel het levenslicht en het was dus deze week dat we zijn 173e verjaardag vierden. Een leuk detail is dat de schrijver-journalist tussen de drukpersen van een redactie is geboren. Zeer symbolisch dus. Journalistiek zal onrechtstreeks ook zijn dood worden. Door met J'accuse het op te nemen voor Alfred Dreyfus en zo een bom op de publieke opinie te gooien en een zeer groot deel van de Franse bevolking voorgoed tegen zich in het harnas te jagen, delfde hij mogelijk zijn eigen graf. Op de hoek met Rue du Croissant herken ik het café waar Jean Jaurès werd vermoord. Tijdens m'n avondlijke Daudet-wandeling 15 maanden geleden was ik deze plek - en dus zonder het te weten het geboortehuis van Emile Zola - al eens gepasseerd, onderweg naar een woonhuis van Daudet en het nachtleven van Montmartre.

Meer richting Place des Vosges, tussen beurs en opera, stuit ik op een schattige winkelpassage uit de tijd van Zola. Iets verder, op Place Gaillon, is er het befaamde restaurant Drouant, waar elk jaar de literaire Prix Goncourt wordt uitgereikt. Ik krijg een interessante rondleiding in dit voor de literatuur zo belangrijke restaurant. Op dit kruispunt situeert Zola ook de vrouwen uitbuitende winkel van Octave Mouret, in de populaire roman Au bonheur des dames, eveneens de ironische naam van deze fictieve winkel, die koopgrage vrouwen lokt en ze niet zonder meervoudige aankopen laat gaan.

Ik volg de drukke boulevard Haussmann en de Rue du Havre brengt me naar het Gare de Saint-Lazare, vanwaar meneer Grandmorins laatste treinrit naar Le Havre vertrekt en waar de openingspassage van La bête humaine zich afspeelt. Hier nam ik in de zomer van 2012 ook zelf de trein naar Normandië, Madame Bovary achterna. La bête humaine is een voltreffer. Het is een waarschuwing voor de technologische vooruitgang, een aanklacht van het corrupte justitiesysteem onder het Tweede Keizerrijk en een analyse van het menselijke onderbewustzijn.

Ik vervolg mijn tocht, steeds meer noordwaarts, richting Montmartre. In de Rue de Bruxelles boek ik een hotelkamer vlak tegenover het huis waar Zola aan J'accuse werkt en samen met zijn vrouw, die het wél overleefde, slachtoffer werd van de gevolgen van een verstopte schoorsteen. Nooit is men er achter gekomen of het om een ongeval dan wel kwaad opzet ging. Iets verder, in het architecturaal aantrekkelijke Villa Ballu heeft de schrijver ook nog een tijdje gewoond. In de avenue de Clichy herinnert een bordje nog aan de kunsttempel Café Guerbois, waar Zola, Manet en andere artiesten uit die tijd graag vertoefden, maar waar niets meer van overblijft. Het is niet ver meer van het kerkhof van Montmartre, waar de schrijver de eerste zes jaren van zijn dood vertoeft, waarna hij tussen de andere Groten van de Franse Republiek te rusten wordt gelegd in het Pantheon.

Een buste van de auteur kijkt me streng aan. Wat zou hij nog allemaal uit zijn pen hebben getoverd mocht hij die fatale ochtend in 1902 hebben overleefd? In de nabij gelegen Rue de la Condamine is er nog een laatste adresje waar hij heeft gewoond, waarna ik voor het eerst op deze Zola-tocht de metro neem, en wel naar de Passy-heuvel, pal tegenover het Grote IJzeren Gevaarte, de bouw waarvan Zola niets moest weten.

Het fonteinenschouwspel aan de Trocadero is weer magnifiek. Het is van op deze heuvel, in de Rue Vineuse, dat Zola over zijn geliefde stad tuurt en die in Une page d'amour op adembenemende wijze beschrijft, vol passie - no pun intended - en met een sterke impressionistische inslag. Ik keer terug naar dat bolwerk van kunst dat MontmARTre was en nog steeds probeert te zijn. Het is avond, ik heb alweer een razend drukke en boeiende dag achter de rug in deze voortdurend fascinerende wereldstad... en ik heb honger. Ik kuier door de Afrikaans getinte wijk La Goutte d'Or, midden in de wereld van de deprimerende arbeidersroman L'assomoir. Zola's diagnose van dit ongelukkige milieu is niet mals en steekt schril af tegen het geïdealiseerde beeld dat romanticus Hugo in Les Misérables opwekt. Dit is superrealisme. De pijnlijke, gitzwarte waarheid. En die stinkt. Het boek barst van de spreektaal en Zola is daarmee zijn tijd ver vooruit en een belangrijke voorloper van onder meer Louis-Ferdinand Céline. Deze donkere roman staat zeker op m'n boekenlijstje!

Ik dineer en beklim daarna de heuvel, die leidt naar het slotstuk van deze deels geïmproviseerde deels Bart Van Loo gevolgde wandeling: de door de Franse schrijver gehate Sacré-Coeur. Net als 15 maanden geleden vergaap ik me aan de imposante basiliek, een huwelijk tussen sier en bombast, en natuurlijk aan het zicht op de Lichtstad, dat nachtelijk schaakbord waarop ik me ook vandaag weer tussen torens, koningen en pionnen van de Franse cultuur heb begeven. Eén dag Parijs en weer zoveel gezien!

Half dronken van de wijn en de schoonheid verdwaal ik in de straatjes van Montmartre en daal ik stilaan de heuvel weer af. In de Bel' Ami ontmoet ik enkele Parijzenaars, die me straffe verhalen vertellen over Boris Vian. Ik heb het dan weer over Zola en Van Loo, en laat ook mijn eigen roman zien. Ze vragen of er al een Franse vertaling is. Van hier is het nog een steenworp tot de Rue de Bruxelles. Aangeschoten van m'n Grimbergen flaneer ik over de seksboulevard richting Place de Clichy. Mijn hotelkamer geeft uit op het huis waar Zola zijn laatste woorden sprak. Zo'n fascinerende man, een van de grootste als je het mij vraagt. Voorvechter van de goede zaak, met een 20e-eeuwse geest die vast zit in de 19e eeuw, die jaren vol tegenstrijdigheden die ons nu nog zo kunnen boeien. Ik lees nog enkele pagina's in La bête humaine, Emile, maar daarna ga ik slapen. En ik ga wél wakker worden morgenvroeg, want er valt nog zoveel te ontdekken in deze snel veranderende wereld, waarin men jou nog weinig leest, nog vaak citeert en waarin een geëngageerde en vooruitdenkende schrijver van jouw kaliber net zo nodig is...

Gert Vanlerberghe


Bronnen

Van Loo, Bart, 2006, Parijs Retour, Antwerpen: Meulenhoff | Manteau.
Zola, Emile, 1890, La bête humaine, Parijs: Le Livre de Poche, 1977.

Bart Van Loo blog