Literaire tip: The New York Trilogy

Tijd om een van m'n favoriete schrijvers nog eens onder de loep te nemen. Vandaag heb ik de twee eerste hoofdstukken van Mr Vertigo gelezen en al van in het begin geraakte ik weer in de ban van de Auster-magie. Ondertussen heb ik al heel wat van zijn romans gelezen. Zo kan ik Invisible, The Brooklyn Follies en Man in the Dark aanraden, al blijft zijn debuut, The New York Trilogy, de beste eerste kennismaking met zijn werk. Mijn favoriet is en blijft Leviathan, het tweede boek dat ik van hem las. Met Travels In the Scriptorium zou ik toch wachten tot je al enkele romans erdoor hebt gejaagd, en dan zeker Leviathan, het is namelijk een werkje met heel wat verwijzingen naar zijn andere romans.

Austers romans volgen vaak een interessant patroon over een jongeman die naar de grote stad trekt - meestal is dat New York - met een droom of een ambitie, maar al gauw leert dat het leven een bikkelharde strijd is, en dat er heel wat externe factoren zijn die die droom kunnen tegenwerken. En maar al te vaak blijkt de belangrijkste factor de overheid te zijn. Austers hoofdpersonages zijn dan ook figuren met een hoek af, wier grootste verlangen niet strookt met wat door de samenleving als normaal wordt gepercipieerd, of die in het verleden een grote fout hebben gemaakt, waar ze nog lang voor moeten boeten. Ook ontmoeten zijn ietwat naïeve protagonisten even excentrieke figuren, die hun leven voorgoed veranderen. Zo ontmoet de gekwelde student Adam Walker de geheimzinnige professor Rudolf Born, en wordt Walter Rawley als kind van de straat geplukt door de Hongaarse man in black Master Yehudi. Peter Aarons beste vriend Benjamin Sachs begint zo'n turbulent leven te leiden dat het zijne volledig in het teken van Sachs' rebellie tegen de overheid komt te staan. Marco Fogg was bijna dood wanneer zijn vriend Zimmer en Kitty Wu, de liefde van zijn leven, hem van zijn zwerversleven in Central Park redt. Hij begint te werken voor Thomas Effing, een zonderlinge man met een ongelofelijk verleden... En wanneer Miles Heller in een kraakpand in Sunset Park belandt en de inwoners leert kennen, gaan ook voor hem de poppen aan het dansen. Niet centraal maar wel steeds aanwezig in het werk van Auster is baseball, een grote passie voor deze schrijver uit Brooklyn.

Omdat ik in enkele jaren tijd een grote fan van hem ben geworden, heb ik een top gemaakt van mijn favoriete romans van Paul Auster. Mr Vertigo voor het gemak op de laatste plaats, maar iets zegt me dat ook deze roman een favorietje zal worden!

1.       Paul Auster – Leviathan (1992)

2.       Paul Auster – Invisible (2009)

3.       Paul Auster – Moon Palace (1989)

4.       Paul Auster – Man in the Dark (2008)

5.       Paul Auster – The Brooklyn Follies (2005)

6.       Paul Auster – Sunset Park (2010)

7.       Paul Auster – The New York Trilogy (1987)

8.       Paul Auster – Travels In the Scriptorium (2006)

9.       Paul Auster – Timbuktu (1999)

10.    Paul Auster - Mr Vertigo (1994)

The New York Trilogy (1987) bestaat uit drie korte verhalen, respectievelijk City of Glass, Ghosts en The Locked Room.

City of Glass wordt wel eens de perfecte anti-detective genoemd. Wat op het eerste gezicht een interessant detectiveverhaal is, wordt een complex meta-tekstueel verhaal - met verschillende lagen van identiteit: personage/verteller/auteur in een soort van mise-en-abyme, een eerder ingewikkeld maar speels kluwen dat een loopje neemt met het traditionele detectiveverhaal - een meta-mysterie, als het ware, dus het mysterie van een mysterie. Daniel Quinn is eigenlijk een detectiveschrijver, maar wanneer hij met de detective Paul Auster wordt verwisseld en een mysterieus telefoontje krijgt om een zekere Peter Stillman te schaduwen, die een bedreiging vormt voor zijn zoon, die ook Peter Stillman heet, besluit hij de identiteit van deze Paul Auster aan te nemen. Peter Stillman wil zijn zoon namelijk de 'mensentaal' afleren om hem zo een soort van superieure taal aan te leren. Dat ook taal centraal staat in een roman, is eveneens een interessant post-modernistisch trekje. Stilaan valt Daniels wereld uit elkaar, aangezien het steeds kleiner wordt, alsof beetje bij beetje het hele decor naar de coulisse wordt gesleept. En dan is er nog de vette knipoog naar Don Quixote, wanneer Daniel Quinn een bezoekje brengt aan Paul Auster - het personage Paul Auster welteverstaan - die hem het relaas doet van de wankele identiteit van de schrijver van dit middeleeuwse meesterwerk.

De opzet van Ghosts lijkt op het eerste gezicht eenvoudiger. Het telt slechts enkele personages, die bijna allegorisch overkomen, aangezien ze naar kleuren vernoemd zijn. Detective Blue werd door Brown getraind en moet zich nu in een appartement in Orange Street verschalken om in opdracht van White een zekere Black te bespioneren. Al gauw wordt duidelijk dat het niet enkel Blue is die White bespioneert, en dat alles veel ingewikkelder is dan het lijkt. De afwezigheid van en mysterie rond White en het monotone in de gaten houden van Black, zorgen ervoor dat Blue stilaan de pedalen begint te verliezen. Wat is er in godsnaam aan de hand?

Het meest ontroerende van de drie verhalen is The Locked Room, waarin het hoofdpersonage het leven van zijn vriend Fanshawe, die is overleden, overneemt en diens fictie publiceert. Hij trouwt met zijn vrouw en ze worden heel gelukkig, en hij steekt al zijn energie in het werk van Fanshawe, dat zo briljant is, dat Fanshawe op slag een literaire ster wordt. Wanneer blijkt dat Fanshawe nog leeft en het hele complot uit noodzaak heeft bedacht, voelt de verteller zich een speeltje in de handen van zijn dood gewaande vriend en besluit hij hem, tegen beter weten in, op te zoeken.

In deze drie novellen draaien rond identiteit en het verlies ervan, en gebruikt Auster het genre 'detective' om er iets heel interessants mee te fabriceren, namelijk drie pareltjes van Amerikaanse postmodernistische fictie, in het bijzonder meta-tekstuele fictie, iets waar Paul Auster nog vaak mee zal experimenteren in zijn latere werk.

Lees ook mijn stukjes over Leviathan en Sunset Park.