Ballonnenvrees 18 februari 2015

De achttiende editie van Ballonnenvrees alweer, nog eens in 't Werkhuys, en deze keer zat die goed vol! Op 18 februari beet Brussels dichteres Jill Marchant met haar heel levendige poëzie de spits af. Gert Vanlerberghe, organisator en presentator van deze hele soep, ging interactief en koos vooral nieuwe teksten, vooral politiek geladen. Hij eindigde met zijn Cobratekst 'Drummeisje', dat hij half zong. Kempenaar Leo Van Koelmondt ging voor een marathon van tientallen uiteenlopende gedichten binnen de tien minuten. Zo was er een ode aan Ellen Lanckman, die ook al eens op Ballonnenvrees stond. Siebrand moest cancellen, maar ook uit Gent hadden we Michiel Van Opstal, die in de huid van een van zijn vele alter ego's kroop: de Bruid. Hij bracht iets ouds, iets nieuws, iets dat hij leent (van collega-dichter Robin Ramael) en iets blauws (droevigs). Bij de iets ruwere gedichten kwam een kantje van alter ego Fabrizio dan weer meer naar boven. Knap uitgewerkt en perfecte afsluiter voor het eerste deel!

Heel wat drank en cake later was het tijd voor het tweede deel. West-Vlaams komiek en langharig tuig van de richel Ramses Noffels zorgde voor een indrukwekkende set van wel twintig minuten, waarbij hij ons amper liet bekomen van het schuddebuiken. Vinnig, vuil en vlijmscherp, met een hoge dosis intereactiviteit, vooral aan het adres van de organisator. Meervoudig prijswinnares Leen Pil volgde de best onnavolgbare Ramses Noffels op met haar straffe, originele poëzie. Ter afsluiting van deel twee vonden we in de woeste Kempische jazzdichter Jef Louisa Versmissen de perfecte vervanger voor Max Greyson, die er spijtig genoeg niet kon bij zijn. Centraal in de teksten die hij vanavond bracht, stond sport, in al haar facetten. Een kwartier lang was 't Werkhuys een bruine, doorrookte jazzkroeg geworden.

Het derde deel zag de samenwerking tussen rapper Simpel (van Rapporters-faam) en Smaed (soloartiest, maar ook frontman van grungegroep Fellow Droogies). Hip-hop op catchy gitaarriffs, het werkt altijd, en Simpel en Smaed weten hoe ze tot een geslaagde, smakelijke mariage kunnen komen. Simpel bracht ook enkele vlijmscherpe teksten solo en a cappela, en Smaed eindigde met straffe songs, waaronder de dikke meezinghit 'Cowboys in de Carwash'. Hij brengt binnenkort zijn eerste EP uit. Goed bezig, die gasten!

Vlak daarna was er de open mic. Die werd geopend door Dorien Vanlerberghe, met rake woorden in de mond en ballonnen in het haar, meteen gevolgd door Stappende Stef en Hans Stockmans, de Verwonderaar. Daarna Nestor, ofwel De Andere Buitenlander, Mechelaar Frank Mathay, en een beklijvend sprookje van Erwt. Reuzen der poëzie Gust Peeters en Yannick Moyson gingen voor enkele van hun oerclassics, over vondelingen en gerstenat. Singer-songwriter Kathy Vanhout sloot deze lange, maar zeer geslaagde avond af met een liedje en een tekst, beide in het Engels. Je kan Gust en Yannick op 27 mei aan het werk zien op Ballonnenvrees in De Kleine Hedonist, en Kathy op de dubbeleditie op 1 mei, op Feest van den Boom in 't Werkhuys overdag en dan in Café Ami 's avonds.

Ik ben een tevreden organisator. U was talrijk aanwezig en dat hebben we graag! De volgende editie is op 10 april in Café Ami. Dan vieren we twee jaar Ballonnenvrees!

Foto's: Gust Peeters

Je zwijgt

Je zwijgt een gat in de nacht,
wringt je in scherpe bochten.
Op je netvlies brand ik.
Je adem vertolkt een
diep gewortelde wens,

maar als ontbijt
slechts twijfels
bij de koffie.

Star Dwars

De impact van zeep tegen het doucheraam,

en ik zie de verwijten op de spiegel staan,

gekerfd als de landen in de palm van mijn hand.

Ze voeren strijd met de mijne,

brengen de buit terug naar hun kamp.

De impact van taal.

Je schiet met losse woorden,

slaat kraters in mijn oren.

Ze worden wormgaten

langs beide zijden van

mijn kolkende kop.

Clusters van verwensingen,

een sterrenoorlog waar

slechts verliezers, en toch

nog zo koppig met onze

gesloten geesten in het zand.

Er is plaats genoeg, want de

wapens zijn voorgoed opgegraven.

Met de korrels die we uit

de geweerlopen haalden,

vulden we onze oren.

En lieve woordjes zijn nu

een glimlach in het duister,

missen hun doel met lichtjaren, omdat

we slechts nog drek kunnen horen.

Er rest ons niets dan in het stof bijten.

Twee reuzen die rood aanzwellen,

dan verdwijnen.

Foto: Kavka

Luid

Het zou de week van het oorsuizen zijn. Daarom besloot ik om een tekst op mijn blog te smijten die ik enkele maanden geleden in opdracht schreef, maar waar we nooit iets mee hebben gedaan. Net als bij m'n gedicht 'Onderweg' (over chronisch zieke mensen) probeer ik in het hoofd (of in het oor) te kruipen van iemand die aan tinnitus lijdt. 

Het is een ongepolijste tekst, mogelijk meer geschikt voor performance, maar je krijgt wel een idee van de opzet:

Water helpt.
Water dat kabbelt
            dat sprenkelt
            dat druppelt.
Een auditieve massage
die alle plooien gladstrijkt,
al is het maar voor even.
Nee, het is geen remedie,
geen medicijn,
maar het... helpt.
Water helpt.
Net zo therapeutisch als
het ruisen van de wind
door de kruinen van het bos.
Een afleidingsmaneuver,
een tijdelijk staakt-het-vuren.
Want ja. Dit is een oorlog
die ik niet kan winnen.
Mijn oorlogswonden zijn
talrijk maar onzichtbaar.
Ze zijn oorverdovend.
Een kanonschot dat nooit stopt
maar blijft galmen en suizen.
Geen geanticipeerd decrescendo
maar een onafgebroken aanval
op mijn nauwelijks gewapend gehoor,
een aanval op mijn twee oren,
en de hulp van buitenaf
is als een leger dat te laat
komt aandraven op een veld
waar de strijd al lang is gestreden.
Maar het... helpt.
Het hangt af van de focus,
van differentiatie,
van doelbewust laten prevaleren,
een cocktail van geluiden
waarbij de smakelijkste ingrediënten
de zure appel, de rotte banaan,
het vitriool moet neutraliseren,
al is het maar voor even.
Water helpt. Het bos helpt.
Televisieruis helpt.
Ik ben een onvolleerd meester,
een aspirant, een onbeholpen stagiaire.
Water helpt. Het bos helpt.
De televisie helpt. Ook muziek helpt.
Maar op het einde van de dag,
wanneer ik me, moe gestreden,
in de zwijgzames leegtes
van mijn matras gooi,
weet ik dat er maar één geluid is,
één enkel geluid,
dat mijn leven bepaalt,
dat mijn leven stuurt,
dat mij begluurt,
dat mij uitpuurt, uitperst,
opslokt, uitspuugt, doorspoelt,
verslijt, vertrappelt, versnijdt.
Eén geluid dat er altijd is,
alomtegenwoordig,
alomvattend,
predominant,
steeds dominant,
één geluid dat me lééft,
mijn heer en meester
die me wakker schopt,
die me achtervolgt naar de univ,
die mijn lessen verstoort,
en mijn sociaal leven verknalt.
Monotoon, monomanisch
en zo verdomd en fucking
LUID!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Wij

wij
zijn niet vrij
wij zijn wij
maar
niet vrij

zij
die denken dat ze
denken dat ze
vrij
een braspartij
binnen wascolijnen

zij die reeds de lijn
denkbeelig verwijderen
zijn vrij

maar niet wij

Monthly singles chart

Interpol at #1 again, this time with 'Everything Is Wrong', fourth single off their fifth studio album El Pintor. A Place To Bury Strangers hits the top ten twice. Run the Jewels twice at the lowest ranks. And in the category Look Who's Back: Team William! De Mens! Balthazar! Broken Social Scene!

1. Interpol - Everything Is Wrong
2. A Place To Bury Strangers - We've Come So Far
3. Polaroid Fiction feat. Tim Vanhamel - Black Widow
4. De Mens - Nooit Genoeg
5. Broken Social Scene - Golden Facelift
6. Melting Time - Sun
7. A Place To Bury Strangers - Straight
8. Royal Blood - Ten Tonne Skeleton
9. Belle & Sebastian - The Party Line
10. Hanni El Khatib - Moonlight
11. Paolo Nutini - One Day
12. Damien Rice - It Takes a Lot To Know a Man
13. Owen Pallett - In Conflict
14. Morrissey - Earth Is the Loneliest Planet
15. RY X - Sweat
16. alt-J - Left Hand Free
17. Team William - 1995
18. Viet Cong - Continental Shelf
19. Kiasmos - Held
20. The Soft Moon - Black
21. Julian Casablancas + The Voidz - Human Sadness
22. Afghan Whigs - The Lottery
23. Raketkanon - Florent
24. Thurston Moore - Detonation
25. The Valerie Solanas - Lovers In a Warzone
26. Tubelight - White City
27. Run the Jewels - Oh My Darling
28. Run the Jewels - Lie, Cheat, Steal
29. Balthazar - Then What
30. Johnny Marr - Dynamo

Zachtpatser

Ik ben een keizer in zijn blote,

de leider van een grote bende rovers zonder kloten.

In het land der impotenten is de eunuch koning.

Ik kan heel hoog zingen maar slechts honden die het horen.

Ik ben een olifant, in een kooi, verbannen.

Ik ben een toren van mijn eigen ivoren tanden.

Ik ben hoog en groot, kijk tot net niet over daken.

Ik heb de kracht van dertig stieren die tot vlees vermalen.

Elke dag slok ik hele legioenen op,

maar als bij Geppetto's walvis, kiest mijn prooi het ruime sop.

Ik ben gevaarlijk als een beer die moet dansen voor geld.

Op het einde van de dag is het je imago dat telt.

 

Foto: Karel De Puysseleir

Verlaat de Stad 1 februari 2015

Elk jaar viert het Herentalse Kollectief Maksimaal, van bezieler Jef Louisa Versmissen, Verzet de Stad in hartje Herentals, dat op 'hun' Gedichtendag. Dit jaar werd het evenement verhuisd naar de marge, in het kunstzinnige Atelier 79, en werd het dan ook tot Verlaat de Stad omgedoopt. Gert Vanlerberghe, organisator van Ballonnenvrees en schrijver van dit verslag, kreeg de grote eer curator te zijn op dit fantastisch evenement.

Enkele dagen voor D-Day 1 februari 2015 werd nog een nieuwe naam aan de affiche toegevoegd. Gust Peeters won zo maar even twee jaar op rij de fel begeerde Cobra-prijs, met zijn tekst 'Kom in de Nacht'. Die mocht hij onder zijn schuilnaam Dries Vuylsteke komen voordragen, om zo de avond in te leiden. Maar hij had nog een verrassing bij voor de organisator van het evenement. Bornems dichteres Shari Van Goethem mocht dan echt de spits afbijten, met gedichten over mannen en ook over vrouwen. Jonge wolf Yannick De Rouck, uit Herentals trouwens, volgde, met twee kortverhalen à la Brusselmans, over vadsige vrouwen en Lucifer. Gert Vanlerberghe zelf kon natuurlijk ook niet aan de affiche ontbreken, met teksten over Axel Wappendorf, Perseus en nachtelijke slivovitzconsumpties.

Ook uit Antwerpen komt Johanna Pas, lid van het collectief Woordwasdraad. Haar gedichten zwommen baantjes rond het thema 'Verlaat de Stad' en hoe ze dat steeds weer probeert - want de stad stinkt - maar die vermaledijde centripetale krachten hebben haar steeds weer te stekken. Podiumbeest Joran Jambé, van de Diestse stonerrocklegende The Greatest Handshake, mocht het eerste deel afsluiten. Dat deed hij met de gebruikelijke schwung, decibels en kilo's confetti. Verschillende leden van het publiek werden op het podium gevraagd en kregen gekke pakken en zonnebrillen aan. Hun deelname aan een van de teksten bestond erin met muzikale eitjes en triangels de poëet bij te staan. Altijd zeer interactief, deze cowboy- en caravandichter. Tot slot gebood hij iedereen om tot aan het podium te komen, en toen gebeurde iets wat nog niet al te veel op de Vlaamse podia is waargenomen: een poëzieperformance die eindigt met een crowdsurfende poëet. Nu hebben we werkelijk alles gehad bij Ballonnenvrees.

Na de pauze schoten de decibels weer fel de lucht in met Yannick Moysons spraak- en tijdgebrek, alsook zijn hilarische verhaal van Johan Stapelaar. Lize Spit kwam voor de gelegenheid helemaal uit Amsterdam, maar bracht vooral odes aan de Lichtstad, waar ze deze zomer vertoefde. Gewezen B-dichter van Bornem Akim A.J. Willems sprak zijn vrouwonvriendelijke teksten in tongen en vuurde de tekst op ons af waarmee hij volgende week de Turing-wedstrijd zal winnen. Het was zijn gekende ode aan Jan Arends, een klassiek voorbeeld van zelfdefenestratie.

Kempenaar Vitalski had zijn kat gestuurd maar gelukkig viel zijn nonkel Victor Glorieux, uit Hemiksem, voor hem in. Hij was al 25 jaar uit het poëziecircuit maar trad eindelijk weer op, vooral met teksten van zijn neefje Vital, waaronder het i-gedicht 'Miss Piggy Vind Ik Lief', en enkele jammerklachten. Erg gezond zag hij er niet uit, maar dit is natuurlijk een poëet op leeftijd. Herentals zal de passage van Victor Glorieux op Verlaat de Stad niet gauw vergeten. A la limite nog aan de affiche toegevoegd: Stef de Stapper, met twee eigen teksten en een cover.

De tweede pauze werd afgeschaft en we gingen gewoon door met Stefan Heulot, ook van Woordwasdraad. Lize Spit had het voor Parijs, hij was meer fan van Berlijn. Zoals steeds straffe poëzie, bedankt daarvoor! Headliner en enige muzikant vanavond was Mara Koomson, die net als op Ballonnenvrees in het najaar voor pakkende rockmuziek zorgde, waar we stil van werden, en zelfs nog scoorde met een meezingmoment. Herentals, jullie waren gewoonweg fantastisch en ik kom graag terug. Want af en toe moeten we onze eigen raad volgen, daar kunnen we niet omheen: verlaat de stad!

Foto's: Gust Peeters

Artikel in Gazet van Antwerpen, met dank aan Hans Otten en Kollectief Maksimaal:

Demona

Demona bijt dansende tongen

tot ze nimmer zullen spreken,

dempt ze, dept ze in een bad

van martini en rode wijn.

Ze wil een bordeel beginnen

en oefent in haar bontjas en

met de hoed als sluitstuk op

haar brandende haren, het

vagevuur dat onophoudelijk uit

haar opperhuid opwelt, als een

brakende vulkaan die steeds

actief, want slapen doet ze nooit.

Toch niet ’s nachts, wanneer de jazz

haar slaapkamer kleurt, en de sneeuw

voorzichtig achter gesloten gordijnen

dwarrelt, als een belofte van verblinding

aan een grillige horizon. Demona waakt.

Veelvoudig Gents slamkampioen Bardtesque, bekend van Ten Adem, verkoos deze tekst vol dreigende duende als de tip van de week op http://azertyfactor.be. Waarvoor dank!

Hij schreef:

Bardthesque is dichter, performer, beeldhouwer en stem van poëzieband Ten Adem. Hij treedt vaak op doorheen de Lage Landen, wint al eens een of ander podium voor woordkunst en toerde begin 2014 doorheen Slovenië. Hij kiest voor Demona van Gert Vanlerberghe.

Uit betrouwbare bron vernam ik dat ‘Demona’ over ene dé Mona gaat. Nu, sta me toe om het in dit stukje over een andere, veeleer demonische boeg te gooien. Want er is natuurlijk ook een duistere kant aan poëzie. Een zelfkant aan de muze, zo u wil. Deze Demona klinkt als een walmend liefdesgedicht. Een liefdesgedicht is vaak een tragisch lied gebaseerd op liefde als een vorm van waanzin. Een waanzin die ontstaat uit een stukgelopen of onmogelijke verhouding. De smart en het verlangen die uit een dergelijke verhouding voortkomen zijn reacties op het ontstane gemis na het ervaren tekort. Dat hoeft niet altijd negatief te zijn. Een liefdesrelatie activeert evengoed een onmogelijkheid. De verliefde kan per definitie nooit dicht genoeg bij zijn geliefde komen. Verliefden zijn bezeten door hun demon.

Het oprechte, onvervulde en daardoor drijvende verlangen zelf, volstaat om het lied zijn basale waarachtigheid te verlenen. Het verlangen betekent de waarachtigheid van het lied. Als dat verlangen niet alleen ten volle ervaren maar ook nog eens vakkundig wordt vormgegeven, dan is het resultaat daarvan zo goed als altijd treffend.

Weer anders gezegd, de waarachtige liefdestekst heeft duende, en ook Demona stinkt naar de duende. ‘Alles wat zwarte klanken heeft, bezit duende’ (Federico Garcia Lorca haalt Manuel Torres aan). De duende is tegenstelling noch synthese, het is de drijfkracht van tegenstellingen. Goethe definieert de duende als een ‘raadselachtige macht die iedereen voelt en geen enkele filosoof verklaart’. De duende is goed noch slecht. De slijkbedding van waaruit het doorgedreven eigene opwelt, huishoudt en uiteindelijk nooit helemaal verdwijnt. Er blijft altijd wel iets van natrillen, in een gestalte van de dreigende belofte: Demona waakt.