De Nacht van Pafke

Op 28 november heb ik de eer om in het gezelschap van legendarische en veelbelovende artiesten zoals Elvis Peeters, Didi de Paris, Andy Fierens, Bookers Hookers, Ludo Mich, Jan Ducheyne, Rudy Trouvé, Wim Paeshuyse, The Valerie Solanas, Marcel Vanthilt, Serge Baeken, Circus Bulderdrang (eenmalige reünie!) en Melting Time, en naast Kris Verdoncks beklijvende kortfilm Doctor Pafke (waarvoor Stijn Meuris en Pascal Deweze de soundtrack schreven), in DE Studio op te treden op De Nacht van Pafke, dit ter aandenken van de geniale Antwerpse cultschrijver J.M.H. Berckmans, die exact zeven jaar geleden (op 31 september 2008) overleed. Berckmans is bekend als 'De Man van Staal', en schreef een indrukwekkende bibliografie bij elkaar, met werken zoals Je Kan Geen Twintig Zijn Op Suikerheuvel, Ontbijt in het Vilbeluik en As op Jazzwoensdag, en bij Circus Bulderdrang toonde hij zich een voorbeeldig podiumbeest.

"We vieren leven en werk van JMH Berckmans met literatuur - film - muziek - expo's - performance - en veel meer in De Studio in Antwerpen.
Verwacht een stevige portie literaire postpunk, knallende films, beklijvende portretten, onuitgegeven werk, ongehoorde samenwerkingen en ongeziene hoeveelheden Carapils.
Met dit festival willen we ook al het materiaal van JMH verzamelen en beschikbaar stellen waar mogelijk.
De Nacht van Pafke is een deel van de Tweede Nacht van Vonk en wordt georganiseerd door het Antwerpse literaire collectief Vonk en Zonen."
 

Meer info volgt, meer artiesten worden aangekondigd, en hieronder kunt u alvast enkele filmpjes bekijken over, van en met J.M.H. Berckmans, net zoals de videoclip voor 'Wandel met het Beest', soundtrack van de kortfilm, en uiteraard de twee trailers van De Nacht van Pafke. Welkom op De Nacht van Pafke!

Dreiging

Op een nacht ontwaakte ik door onbestemd gestommel op de trappengang. Of door mijn oververzadigde maag die me parten speelde. Een nachtje stevig op café gaan met slechts trappisten op het programma, gevolgd door een uur stomdronken en lamlendig voor de buis hangen en een liter bruiswater met citroensmaak in mijn keelgat kappen, brak me zuur op. Mijn ogen, waaruit de slaap stilaan wegebde, gaven uit op het venster, waardoor de prille belofte van een nieuwe dageraad me in mijn gezicht uitlachte. Het residu van een treiterende droom rammelde nog heftig aan mijn ratio, beneveld door het gamma aan alternatieve levenslopen die de nacht mij de afgelopen drie uur had voorgeschoteld, en een familiaire terreur, waar ik de vinger toch niet op de wonde kon leggen, raasde door mijn bedlegerige lijf.

Ik had ergens van gedroomd maar ik kon het waanzinnige idee dat die droom zich op de één of andere manier had voortgezet in mijn slaapkamer, maar niet van me afschudden. Ik draaide me op mijn linkerzij en staarde recht in het duistere gelaat van een klein gebouwde man, die zich op een halve meter van mijn bed op een stoel had geïnstalleerd, klaar om op mij te springen en met alle macht mijn keel dicht te knijpen. Ik twijfelde geen seconde aan de ernst van deze reële dreiging maar bleef desondanks als versteend op mijn zij liggen, en de staat waarin ik zijn gevreesde aanval afwachtte, was er één van ongebreidelde doodsangst. Alsof hij niet wist dat ik wakker was en hem in het steeds minder volmaakte duister had ontwaard. Als hij een spel met me speelde, was het er één van een ongezien sadisme. Hoe was hij trouwens mijn appartement binnen geraakt? Wat kwam hij hier aanvangen? Wou hij me doden? Paniek en paralyse worstelden om de bovenhand, de angst beroofde me van elke drang tot actie.

Stilaan werd de dreiging minder werkelijk en galoppeerden de eerste voorbodes van twijfel over de door angst verschroeide vlakte van mijn hart. Nu duurde het niet lang meer voor ik me recht durfde te zetten en mijn arm naar de man op de stoel te slingeren. Het was mijn kapstok met loopkledij erover gedrapeerd, zo bleek. Natuurlijk was het mijn kapstok met loopkledij. Wat anders? Voor enkele minuten was het de man, een spinsel uit een zoveelste hallucinatie, toch maar gelukt om de poorten van de nacht te doorbreken en zich in de pas heroverde werkelijkheid te komen nestelen.

Lang duurde dit alles niet en ik was het hele voorval al gauw vergeten. Maar het waren de meest angstaanjagende momenten van mijn leven.

Top 100 romans

Momenteel ben ik aan de maanden- en 1000 pagina lange literaire trip begonnen van David Foster Wallaces Infinite Jest, een kolossaal epos over verslaving, waar ik helemaal verslaafd aan dreig te geraken. Wat een waanzinnig boek tot nu toe! Het is ondertussen weer de tijd van het romanlijstje, traditioneel op deze blog in de maand juli (en nu dus met vertraging). We hebben weer heel wat gelezen het afgelopen jaar, maar in tegenstelling tot de vorige jaren komt de hoogste nieuwe pas op 38 binnen, namelijk Indignation van Philip Roth, een waar meesterwerk. Hierdoor valt zijn The Humbling er weer net uit. Ook Mark Twain en de recentelijk overleden Günther Grass halen de top 100 niet meer. Close but no cigar zijn de nochtans excellente romans van Hunter S. Thompson, B.S. Johnson en Carmien Michels. In elk geval kan ik jullie de 100 romans uit deze lijst stuk voor stuk warm aanbevelen.

1.       Jonathan Coe – What a Carve Up! (1994)

2.      Jonathan Coe – The House of Sleep (1997)

3.      Jonathan Safran Foer – Extremely Loud & Incredibly Close (2005)

4.      Jonathan Coe – The Closed Circle (2004)

5.      Jonathan Coe – The Rotters’ Club (2001)

6.      Mary Shelley – Frankenstein, or The Modern Prometheus (1818)

7.      Jonathan Coe – The Rain Before It Falls (2007)

8.      Paul Auster – The Book Of Illusions (2002)

9.      Alexandre Dumas – Le Comte de Monte-Cristo (1844)

10.   Paul Auster – Mr Vertigo (1994)

11.    Paul Auster – Leviathan (1992)

12.   Victor Hugo – Les Misérables (1862)

13.   Bram Stoker – Dracula (1897)

14.   John Ronald Reuel Tolkien – The Lord of the Rings (1954, 1955)

15.   Salman Rushdie – The Satanic Verses (1988)

16.   Paul Auster – The Music Of Chance (1990)

17.   Emile Zola – La Bête humaine (1890)

18.   Jonathan Coe – The Terrible Privacy of Maxwell Sim (2010)

19.   Paul Auster – Invisible (2009)

20.  Jonathan Littell – Les Bienveillantes (2006)

21.   Michael Ondaatje – The English Patient (1992)

22.  Paul Auster – Oracle Night (2003)

23.  Jonathan Coe – Expo 58 (2013)

24.  Paul Auster – Moon Palace (1989)

25.  James Joyce – Ulysses (1922)

26.  Paul Auster – Man in the Dark (2008)

27.  George Orwell – 1984 (1949)

28.  Arundhati Roy – The God of the Small Things (1997)

29.  Scott Fitzgerald – The Great Gatsby (1925)

30.  Thomas Pynchon – Gravity’s Rainbow (1973)

31.   Paul Auster – The Brooklyn Follies (2005)

32.  Joseph Conrad – Heart of Darkness (1899)

33.  William Golding – Lord of the Flies (1954)

34.  Ian McEwan – Atonement (2001)

35.  Hubert Lampo – De Komst van Joachim Stiller (1960)

36.  Aldous Huxley – Brave New World (1932)

37.  Paul Auster – Sunset Park (2010)

38.  Philip Roth – Indignation (2008)

39.  John Ronald Reuel Tolkien – The Hobbit, or There and Back Again (1937)

40. Jack London – Martin Eden (1909)

41.   Michael Cunningham – By Nightfall (2010)

42.  Albert Camus – La Peste (1974)

43.  Thomas Pynchon – Inherent Vice (2009)

44. Edgar Allen Poe – The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket (1838)

45.  Mario Vargas Llosa – De Oorlog van het Einde van de Wereld (1981)

46. Ken Kesey – One Flew Over the Cuckoo’s Nest (1962)

47.  Robert Merle – La Mort est mon métier (1952)

48. Vladimir Nabokov – Lolita (1955)

49. Oscar Wilde – The Picture of Dorian Gray (1890)

50.  William Faulkner – The Sound and the Fury (1929)

51.   Edgar Lawrence Doctorow – Ragtime (1975)

52.  Don DeLillo – Falling Man (2007)

53.  Albert Camus – L’Etranger (1942)

54.  Paul Auster – The New York Trilogy (1987)

55.  Nick Cave – The Death of Bunny Munro (2009)

56.  Dimitri Verhulst – De Helaasheid Der Dingen (2006)

57.  John Maxwell Coetzee – Summertime (2009)

58.  Harper Lee – To Kill a Mockingbird (1960)

59.  Jonathan Coe – The Dwarves of Death (1990)

60. George Orwell – Animal Farm (1945)

61.   Jack Kerouac – On the Road (1957)

62.  Jonathan Safran Foer – Everything Is Illuminated (2002)

63.  Anthony Burgess – A Clockwork Orange (1962)

64. Aravind Adiga – The White Tiger (2008)

65.  Christopher John Sansom – Kloostermoord (2003)

66. Paul Auster – Travels In the Scriptorium (2006)

67.  Emile Zola – Germinal (1885)

68. Johan Daisne – De Trein der Traagheid (1950)

69. Joseph Heller – Catch-22 (1961)

70.  Ward Ruyslinck – Wierook en Tranen (1958)

71.   Michael Cunningham – A Home at the End of the World (1990)

72.  John Marsden – Tomorrow, When the War Began (1993)

73.  Elvis Peeters – Dinsdag (2012)

74.  Virginia Woolf – Mrs Dalloway (1925)

75.  Ian McEwan – On Chesil Beach (2007)

76.  John Steinbeck – Of Mice and Men (1937)

77.  John Banville – The Sea (2005)

78.  Robert Merle – Week-end à Zuydcoote (1949)

79.  Haruki Murakami – Kafka On the Shore (2002)

80. Jeroen Olyslaegers – Wij (2009)

81.   Philip Roth – Nemesis (2010)

82.  Harry Mulisch – Siegfried: Een Zwarte Idylle (2001)

83.  Paul Auster – Report From the Interior (2013)

84. Jack London – White Fang (1906)

85.  Dimitri Verhulst – Problemski Hotel (2003)

86. Paul Auster – Winter Journal (2012)

87.  Graham Greene – The Third Man (1949)

88. Herbert George Wells – The Time Machine (1885)

89. Michael Crichton – The Lost World (1995)

90. Paul Auster – Timbuktu (1999)

91.   Mark Twain – Adventures of Huckleberry Finn (1884)

92.  Nathaniel Hawthorne – The Scarlet Letter (1850)

93.  Don DeLillo – White Noise (1985)

94. John Maxwell Coetzee – Waiting for the Barbarians (1980)

95.  Dimitrov Toergenjev – Vaders en Zonen (1862)

96. Thomas Pynchon – V. (1963)

97.  Tom Naegels – Los (2005)

98. Michael Crichton – Jurassic Park (1990)

99. John Maxwell Coetzee – Disgrace (1999)

100.                      Kurt Vonnegut – Slaughterhouse Five (1969)

Roeltje gaat naar school

Down had hij niet, zo werd beslist, hij was gewoon ontzettend lelijk. Een rotkop als het achtereind van een varken, maar dat betekende dus niet dat hij ook zo lomp was. En zo werd Roeltje uit de klas voor specials gegooid en belandde hij, pardoes, in het gewone onderwijs. Buitengewoon was hij immers niet, behalve dan buitengewoon lelijk. Daar moest zelfs een geheel nieuwe categorie voor worden bedacht. Zelfs 'lelijk als de nacht' was dan nog een eufemisme.

Het enige wat hem zonder kleerscheuren door de lagere school had kunnen halen, was street credibility, maar dat verleende niemand hem, al had hij littekens te over, van wonden gekerfd door passerpunten, gebrand door sigaretten, gedeukt door dichtslaande deuren.

Maar opgeven stond niet in zijn woordenboek. Eigenlijk stonden er best weinig woorden in zijn woordenboek. Roeltje was namelijk niet van de slimste en daarom zaten zijn ouders met de handen in het haar. Alles was immers zo eenvoudig toen Roeltje nog gewoon Down had, maar die zekerheid was hen ondertussen al lang ontnomen. Wat nu gezongen?

Roeltje moest zijn jaar dan maar overdoen, het teken voor papa en mama om toch nog eens langs de psychiater te passeren. Je weet maar nooit. En wat bleek nu? De zielenknijper en zijn vele assistenten hadden zich destijds schromelijk vergist, zo was hun besluit na vele nieuwe onderzoeken, en dat gaven ze dus met enige schaamte toe.

Niet alleen was Roeltje belachelijk lelijk, hij had ook nog eens het syndroom van Down. En alles werd weer zoals het was, en de rust daalde weer op de familie van Roeltje neer, als een doek over een papegaaienkooi.

Alle Dieren Sterven

We ploeteren voort, de stront

aan onze knieën, nee, dijen.

Nee, hier valt geen waarheid op te vrijen,

geen Jezus of Mohammed,

geen Cream of Black Sabbath.

We strompelen verder, de drek

tot aan onze kin, nee, lippen.

En alle kankerhoeren zijn verdronken,

en menig huichelaar gestikt

in de kak en cognac en tarmac,

en angstige zielen bedelen om een douche,

weten met hun smetvrees geen blijf,

maar wij hebben onze rekeningen niet betaald,

en we kietelen onze sluitspieren maar

weten dat diarree een van de felst begeerde kontstoffen.

Wij hebben alle priesters volgespoten

en misdienaars gewurgd met verlepte condooms,

en hoe hard het ons ook spuit en spijt,

er zit geen druppel meer in ons lijf.

Wij zoeken betekenis op laag water,

een keutel in een composthoop,

Wij hebben niets anders te vreten

dan taaie distels in potgrond.

Alle dieren sterven, moe maar voldaan,

we luisteren naar hun doodskreet bij volle maan,

maar een goed verstaander ontwaart een dubbele moraal

en bewaart het verhaal in een kraakpand in Paal,

waar aanhangers van Baal zich ontlasten in de Heilige Graal.

Hier, rugridder Galhagat,

hier, een vat vol kontenat,

de Heer zij geprezen,

een emmer vol met kak!

In de naam van de Endeldarm, de Kont

en de Lekke Latrine, laat alle potten stinken,

en neem en vreet hiervan, gij allen,

want dit is Mijn Drol (halleluja!)

die ik uit Mijn sierlijke reet heb gescheten.

Er wordt ons wel eens verweten

slechts scatologisch te schrijven

maar wat blijkt nu? We zitten vaker

het sanitair onder te schijten dan dat

we klaar komen bij het vrijen,

het zot nog tussen onze dijen.

Denk daar maar eens over na

wanneer je wijst op meer sérieux,

het elitaire zijn we beu.

Daarom: meer poëzie over kak,

meer proza, meer epistels over kak,

meer cinema, meer drama over kak.

En vegen in reetveters

en pas geopende pampers

en koeienvlaaien, hondendrollen

en uitwerpselen overal

en alle merde en alle shit

en spatjes poep in mijn gezicht

en opa’s vals gebit

in een pot van bakeliet.

Het is oké, ik had het te laat gezien

maar ik heb nog niet doorgespoeld.

Onze practical jokes drijven

grootvaders en ooms tot depressie en zelfmoord,

maar wij schijten en schrijven en wrijven lustig voort,

wij kluiven en wuiven en snuiven ongestoord,

wij roken en poken en koken door,

tot de drek in onze bek en de coke in onze kop,

en onze monden verslonden door de wormen,

wij stuntelen en hunkeren en bundelen

alsmaar door en verder en voort, ongestoord,

tot wij bengelen aan een koord

en de latexhoer vermoord,

haar zwanenzang gesmoord.

En zelfs dan nog spuiten wij lawines

in roze limousines, we feesten

met beesten, met handjobs door kreeften,

en blowjobs door snoeken,

en snokken met roeken,

en adders met broeken,

gorilla’s in de pis,

op z’n hondjes met een vis,

en alles waar we ooit heimelijk over droomden,

en alles waar we stiekem over fantaseren,

zoals 69 met leeuwen,

maniakaal masturberen

op het ritme van de kolibri,

coïtus in een horny kolonie,

en legers en zwermen en kuddes

en troepen en scholen en kutten,

en bestialiteiten met apen en met geiten,

en daarna met hun lijken,

droog in de kont van een

dode mol in de grond.

Het klinkt allemaal wat goor

maar slechts een droogstoppel

die zich eraan stoort.

En onze practical jokes doorboren

frivole Polen, op ’t Zuid en in het noorden,

en drijven alle katten en pladijzen tot zelfkastijding

en alle priesters en pagadders

tot passionele moorden,

en alle fantasieën en elke ongeremde drang,

en alle fetisjen en lusten

zijn onherroepelijk dood. Amen.

Maar we ploeteren voort,

ongestoord.

Ballonnenvrees 31 juli 2015

Omdat we in de zomer toch niet kunnen stil zitten en omdat er na de tournee met de Poëziebus een groot zwart was, en omdat er eens een samenwerking met het Ecokot zat aan te komen, was er op 31 juli de zomereditie van Ballonnenvrees, enkele dagen na de samenwerking met ZiZo en de Poëziebus in Park Bouckenborgh. Het Ecokot is enkele keren moeten verhuizen en momenteel zijn ze neergestreken aan het Moorkensplein in Borgerhout. Er schuin tegenover ligt de nagelnieuwe Samentuin De Wasserette, een idyllische ecologische tuin met een bar, een keuken en een podium. We voelden ons er meteen thuis.

Er was een mini-delegatie uit Oost- en West-Vlaanderen, en zo slamde Siebrand de spits eraf met zijn politiek geëngageerde teksten, waarvan hij er één opdroeg aan zijn geliefde burgemeester Quickie. Julie Beirens katert nog wat na van de Poëziebus en trakteerde ons op haar strafste teksten. Geweldig hoe ik haar op een jaar tijd heb zien groeien. Ze had het onder meer over pastoors die masturberen terwijl ze aan hangborsten denken.

Ook was het een verdomd goed idee om grootmeester Joz Knoop naar hier te halen. Deze man ademt gewoon poëzie. Zijn middellange teksten bevatten wel eens een interessante of zelfs hilarische twist op het einde, en ook experimenteert hij graag met vorm. Zo vond hij in 1991 het 'jozzonet' uit, een bijzondere vorm van spiegelgedicht. Knappe cadans in zijn performance, heerlijke teksten. Op zijn t-shirt preek Frank Zappa op de plee. Jong aanstormend Antwerps talent Eva Balemans sloot het eerste deel af met een beklijvende cover van Stromae's beste nummer 'Tous les mêmes' en een eigen Nederlandstalige liedje.

Aan het begin van deel twee was er Gert Vanlerberghe, met enkele intense teksten, waaronder 'Ondanks Alles', waarin hij het hele publiek de middenregel liet mee brullen. Over brullen gesproken, Sven de Swerts zat er ook niet naast. Een praline van een performance in zijn eigen typerende stijl. Dit moet zijn vijfde passage op Ballonnenvrees zijn, als het er al niet meer waren. Gents slampioen Martijn Nelen hield het publiek een spiegel voor. Hoe kan het zijn dat er nog zoveel duidelijke gevallen van discriminatie en racisme getolereerd worden? In zijn slamteksten, die wemelen van de ingenieuze woordspelletjes, hekelde hij iedereen die hem te cynisch in zijn teksten vindt, want het is net andersom: andere kunstenaars zijn net te wéinig met politiek bezig. Deze man zwijgt niet en hoopt dat vooral zijn boodschap blijft hangen. In het najaar komt hij nog eens terug, de avond voor het BK Slam Poetry, waar hij de eer van Gent zal verdedigen tegen onder meer Mon, Kevin Amse, Amina Belorf en Joris Pinseel.

Eva probeerde een tekst uit op het publiek, over de aarde en het water, haar eerste keer! Daarna kregen we nog twee knappe Engelstalige songs. Wat een stem... Aangezien de Nachtburgemeester van Eindhoven, Derrel Niemeijer, 'fluim de la fluim' van de Nederlandse poëzie niet kwam opdagen, eindigde Gert na een tweede pauze met een droompassage uit zijn tweede roman Verdwenen, waarin de geest van Homeros voortdurend rondwaart. Wij simpele zielen moeten niet tegen elkaar strijden, wanneer onze leiders dat willen, we moeten het opnemen tegen die vervloekte leiders die ons na al die eeuwen nog steeds als kanonnenvlees gebruiken, en ons eindelijk ontdoen van het juk dat het gewone volk verdeelt en tegen elkaar op zet. Je kan het boek trouwens hier kopen. De avond werd afgesloten aan een kampvuur. Gezellig!

Op 23 september zijn we er weer, in 't Werkhuys, met onder meer Stoomboot, Martin Beversluis, Lotte Dodion, Daan Zeijen, Jan Ducheyne en nog zo ontzettend veel meer. Wees welkom.

Foto's: Joz Knoop en Sven de Swerts