Ballonnenvrees op Antwerp Fringe 6 en 7 september 2014

Fringe Festival is al sinds de jaren veertig een begrip in Edinburgh, heeft dat succes ondertussen tot in 300 steden over de hele wereld kunnen bevestigen, en komt nu pas naar België overgewaaid. Drie dagen lang strijkt Fringe neer in Antwerpen, een stad die nooit meer dezelfde zal zijn na deze artistieke transitie.

5 september was het startschot voor het festival, op het epicentrum van het hele gebeuren: het Hendrik Conscienceplein. Willem-Jan en Andrew legden op ludieke wijze uit wat Fringe nu eigenlijk inhoudt, waarna ze een emmer ijswater over de man die zijn volk leerde lezen gooiden. Zo ontsnapte dus ook Hendrik Conscience niet aan de beroemde ice bucket challenge. Er volgde een stemmige ceremonie, onder begeleiding van een zangkoor, waarbij verschillende artiesten iets doneerden aan de Fringe Ark, die in het plasje voor het standbeeld van de schrijver lag. Ballonnenvrees offerde enkele met poëzie bekladde ballonnen. De nacht werd ingeluid door een vet feestje in Het Bos, op de Ankerrui!

De twee weekenddagen gaan de verschillende theatervoorstellingen, concerten andere performances van start. Hoe gekker hoe liever, dat is het motto! Kom uit je comfortzone en lééf! De poëzie wordt door Ballonnenvrees verzorgd, en beginnen deden we in onze stamkroeg Café Ami, dat deze week trouwens een jaar bestaat. Hip hip hoera! Twee dagen lang zouden we met een hele groep dichters van podium naar podium snellen om daar onze poëzie door de mic te laten galmen. In Café Ami begonnen we me korte sets van vijf minuten. Presentator-organisator Gert Vanlerberghe opende de twaalfde Ballonnenvrees met enkele van zijn 'klassieke' poëmen, en daarna volgde rest van de groep: een bont gezelschap van verschillende leeftijden, uit verschillende streken in Vlaanderen, en met verschillende stijlen van poëzie. We hadden Shari Van Goethem, vaste gast Gust Peeters, West-Vlaamse rapper Siebrand, Runa Svetlikova van Woordwasdraad, Saskia van Campen en Charles Janssens.

Na Café Ami verlieten we onze comfortzone. We begaven ons naar het Conscienceplein en beklommen het monument, om zo aan de voeten van onze goede kameraad Hendrik onze poëzie over het plein te spitten. De Ark, het publiek en Antwerpen lagen aan onze voeten, en af en toe offerde Gert een nieuwe ballon aan de Ark. Ondertussen pikte de dwerghaan van een van de andere acts, zich van geen poëtisch kwaad bewust, de grond van tussen de dichters weg, waarna hij het hele gebeuren achter zich liet door fier op de Ark neer te strijken. In de verte stond Jan Decleir even mee te kijken.

Het derde podium kregen we van de legendarische boekhandel De Groene Waterman. Na eerst onze dorst te lessen aan de bar in de indrukwekkende kelder, deden we weer enkele rondjes poëzie voor een aandachtig en geïnteresseerd zittend publiek. In het gezellige café van de cultcinemazaal Cartoon's deden we dat nog eens opnieuw, maar zat elke dichter wat verspreid, tussen het volk in, en werd de hele ruimte ook op verschillende manieren gebruikt. Gust las eens een gedicht voor aan de toog. Charles gebruikte een poster als de spiegel die in een van zijn gedichten voorkwam. Runa ging op een stoel staan. Gert sprong op en neer op het podium. Misschien wel de meest geslaagde performance van de dag, waar zowel het publiek als de artiesten erg hard van genoten.

Na een deugddoend diner in het excellente restaurant ViaVia (tevens de backstage voor Antwerp Fringe), was er nog het avondprogramma voor 6 september, in Café Ami. Eerst brachten Gert, Gust en Runa elk een kwartier gedichten, met een gulle greep uit hun oeuvre, en vervolgens nam Charles Janssens een muzikant mee op het podium. Multi-instrumentalist Johan Noterman begeleidde de excellente gedichten met barokfluit- en gitaarspel. Het hele concept was een cyclus van oorlogsgedichten, waarbij het harmonische huwelijk van woord en muziek ons de modder van de loopgraven liet proeven. Het was een sterke, afwisselende performance, waar ik zeker meer van wil zien.

Afsluiten van dag één deden we met de Antwerpse rockband Casual Riot. Dit was nog maar hun derde optreden ooit, en hun eerste akoestische set - dat wil ook zeggen: zonder drummer. De een halfuur meeslepende krachtige muziek werd ingeleid door een Engelstalig gedicht van de zanger, en zorgde voor een bom van een slot, met zelfs enkele meezingers, op deze ontzettend geslaagde dag!

Ook dag twee was gewoon een geweldige knaller. Beginnen deden we weer in de Ami, Gust en Gert met kleine oogjes uiteraard. Na een soundcheck van de fantastische Nederlandse experimentele band Cast Glass, bracht het tweede Ballonnenvrees-gezelschap van het weekend weer straffe poëzie. Openen deed Gert Vanlerberghe weer, met onder andere zijn Orpheus-gedicht 'Schaduwrijk', dit heel toepasselijk te midden van het muziekarsenaal van Cast Glass, met onder meer Orpheus' favoriete instrument: de harp. Gust Peeters greep naar enkele van zijn 'kindergedichten', door stadsdichters geprezen zowaar! Een gedichtje vloog zo in Gerts handpalm, om daar nog even te vertoeven.

Ook Gents dichteres Dorien De Vylder en Turnhouts talent Sara Eelen betoverden de Ami met hun sprankelende woorden. Pieter Van De Walle stond enkele weken geleden al eens in de Ami en zorgde daar voor een waar hoogtepunt met zijn apocalyptisch gedicht op de piano. Deze keer begeleidde hij zichzelf weer met zijn zeehondengedicht, over een geografische beleving van tijd: diepe tijd. Bootsman en brulboei Marco Van Dyck koos voor de thema's oorlog en verdwijnen.

In zeven haasten en met een handvol ballonnen belandden we in Fotostudio Keoon, waar we van op een hoge, lange witte tafel onze poëzie brachten, in een decor van prachtige professionele foto's en een veld vol ballonnen - en dit allemaal op blote voeten. Ook dat is Fringe! Hier verkocht Dorien ego's en bracht Marco zijn ode aan het zopas overleden genie Robin Williams ten berde. O Captain, my Captain! Pieter voorspelde het einde van de wereld met verschillende doemscenario's en poëtische pareltjes, en Gert koos een van zijn Gaza-gedichten. Gust moest er nog een schepje bovenop doen, en bij het verlaten van het - toegegeven nogal hoge - podium, stuikte hij naar beneden, Lambik-gewijs tegen een van de groteske kaders van de studio aan. Er verschenen gelukkig geen zwarte streepjes op zijn neus en de man hield er ook niets aan over.

We mochten nog eens terugkomen op het Hendrik Conscienceplein, deze keer met aanzienlijk meer volk als publiek, zij het geen BV's deze keer. De ballonnen die we meebrachten waren als snoep voor de talrijke kinderen, en de jonge wildebrassen speelden er dan ook naar hartelust mee. Er was geen dwerghaan te bespeuren, maar wel twee witte tortelduifjes. We eindigden de middag in de Cartoon's, waar we ook nu weer een dynamische set speelden van gedicht na gedicht na gedicht.

Het avondprogramma was voor De Kleine Hedonist, waar Gert, Gust en Pieter met poëzie openden. Daarna was het de beurt aan Katrien Van Tichelen, die enkele prachtige nummers op de gitaar bracht en zeer geslaagd een loop system hanteerde. Volkszanger Alois De Beuseleir kwam haar op het gezellige podium vervoegen, met een cover van een Japanse classic als duet. Daarna volgden enkele van zijn hilarische Antwerpse protestsongs, in ons zo geliefde dialect. Ga zeker zijn volledige concert beluisteren binnen enkele weken in Café Ami!

Als afsluiter trakteerde Ballonnenvrees het Fringe Festival op een snoeiharde energieke metalshow van het Brits-Brasschaatse grindcore-duo Brame en Harry van Prisoner 639, die de trommelvliezen van menig poëzieliefhebber aan gruzelementen gruntten. Ook dat is transitie, ook is Fringe.

's Avonds zakte een vermoeide maar voldane Ballonnenvrees-organisator nog af naar het absolute centrum van het hele gebeuren. Gilles Torfs was Koning Karton en het Conscienceplein was zijn kartonnen koninkrijk. Hij zorgde samen met zijn theatergezellen voor een onvergetelijk en vurig slot van Antwerp Fringe op dit plein. Er volgde nog een feestje. Er werd nagekeuveld. Er werden onkruidhapjes en Fringe bier aangereikt. Fringe mag zeer tevreden en fier terugblikken op een fantastisch weekend. En ik ben ontzettend blij daar een deel van te hebben uitgemaakt. Bedankt aan iedereen voor jullie schitterende bijdrage!

Gert

Foto's: WDS Pictures, Gust Peeters, Marco Van Dyck en Gert Vanlerberghe