dinsdag 21 oktober 2025

Heiligencyclus: Van beren leren

Vaak hoort men het in Keulen donderen bij mijn naam, of denkt men aan een boosaardige paarse octopus of voorzitter van de Europese Commissie, op school leer je over Jozef, de gehoornde timmerman, of over de Turkse kindervriend die over de daken sprint, ouwe Ursula zit niet in het lessenpakket, de ironiemeter ontploft, maar welke schoolmeester bidt nog tot mij, nochtans is voor de klas staan een heel klein beetje oorlog voeren, of ook niet, geld vloeit weg van onderwijs naar oorlogskas, we houden onze kinderen dom en gewillig, leren ze niet lezen maar schieten, bevelen opvolgen in plaats van vragen stellen, plus jamais ça?, oorlogsministers trekken naar het oostfront met een paal in hun broek, ver genoeg van de frontlinie, de ratten en het bloed, en voor eigen zoonlief vinden ze wel een postje op het ministerie, nee jongen, voor mijn oorlog hoef jij niet te sterven, dat doen jouw leeftijdsgenoten wel, elke reden is goed voor oorlog, een rode lijn overschreden, een leider geschoffeerd, een handelsoorlog escaleerde, een huwelijk geweigerd, zolang de kassa van de wapenhandel rinkelt, de vredesduif braadt aan het spit, Keulen brandt, de bommen vallen, lawaai dat je mogelijk met donder kan verwarren, iedereen vermoord, alleen ik word gespaard, als buit voor de Hongaar, Attila’s hunkering valt op een koude steen, hij krijgt een njet en ik ene pijl in mijn keel, maar ik keer terug als een beer en mobiliseer een leger maagden, verdrijf de Hunnen uit Rijnland, geen furie in de hel is erger dan een woeste maagd, en van beren kan je leren, misschien nog meer dan in de klas, ik ben een beer in bontjas, ik ben Kassandra de Kosovaarserestaurantbeer, gered uit zigeunersklauwen, het trauma zindert na en de wonden helen traag, elke les geschiedenis begint met de hamvraag W H Y ? in grote letters krijt gebeiteld op het bord, laat niemand je vertellen dat oorlog alles oplost, ik ben Dr. No, geen consent, geen licence to kill, de oorlogsschat is een papieren huis, de fik erin, Theo’s tranen drink ik on the rocks, Europa is een schip dat te pletter dreigt te slaan, luister niet naar de sirenen die het bloedvergieten prediken, zelfs geen nood aan gebeden, met alle leiders achter tralies zijn we veroordeeld tot de vrede.
 

zondag 12 oktober 2025

Uitlaat

Rechts dat je op de vingers tikt voor alweer een scheldtirade aan het adres van een racist - want schelden is niet fatsoenlijk - maar dan in dezelfde adem racistische of homofobe bagger spuit. De wereldvreemde obsessie van rechts met 'deftig zijn'.
 
Pseudo-wetenschappelijke artikels die de schuld bij het slachtoffer leggen. Een hippe econoom die eigenlijk hetzelfde doet op socio-economisch vlak.
 
Een minister die op tv komt uitleggen dat kunst vooral mooi moet zijn en net niet de term 'ontaard' in de mond neemt. 
 
De lijn trekken bij het toejuichen van de moord op Charlie Kirk maar het nooit over zijn hatelijke woorden hebben. De lijn niet trekken bij schatersmileys onder berichten over geamputeerde armpjes van Palestijnse kleuters.
 
Het 7/10-mantra. De 1948-omissie. De ongebreidelde haatemissie. De rechtse stok die nooit naar boven mept. De superrijken blijven ongedeerd. Altijd weer. Stockholmsyndroom.
 
Afghaanse vluchtelingen, Palestijnse baby's, alleenstaande moeders, daklozen, transpersonen, langdurig zieken, stakers en betogers als eeuwige doelwitten.
 
Je suis Charlie-hysterie maar in Gaza mogen - nee, moéten - journalisten worden vermoord.
 
De verbluffende onwil om parallellen te trekken tussen de jaren dertig en de opkomst van fascisme negentig jaar later. Waar hij ook is, Godwin grijnst.
 
Het pathologisch dwepen met dierenrechten maar de lamskoteletjes en ribbetjes niet schuwen. Een partij voor de dieren als dekmantel voor vreemdelingenhaat.
 
De Pride enkel steunen als ze daar de moslims mee kunnen koeioneren. De moslims enkel steunen - en dan alleen de Oeigoeren - als vermeend argument tegen sinofiel links.
 
De aanslag op de synagoge in Manchester veroordelen maar zwijgen over die op de moskee in Christchurch. Palestina-aanhangers zonder uitzonderling Hamas-lovers noemen.
 
Alles op woke steken, ook het triestige verloop van hun eigen mislukte leven. Het weerbericht is woke. Hypotheken zijn woke. Door woke mis je de trein. Als die al rijdt. En als die vertraging heeft, dan is dat ook woke.
 
In nazitheorieën als omvolking geloven maar op hun achterste poten staan wanneer je hen erop wijst. Want niemand is racist. En zeker rechts niet. Nee, links, dat zijn de nazi's. Nationaal-socialisme, weet je wel.
 
Een groene minister post een selfie van op een avant-première en het is de aanleiding voor een lawine van de goorste racistische bagger. Een foto van de Meir in de jaren vijftig is de aanleiding voor de goorste racistische bagger. In China wappert een vlinder met zijn vleugels en veroorzaakt in Vlaanderen een lawine van de goorste racistische bagger.
 
Het regent al weken aan een stuk. Het zijn geen rechtse traantjes maar het is wel de schuld van de moslims. En anders van de groene jongens. Of is dat niet het zelfde? En we mogen niets meer zeggen.
 
Huilen over roetveegpieten. Janken over zwarte zeemeerminnen. Wenen over wintermarkten. Jammeren wanneer een zwarte vrouw haar mond opent.
 
Rechts. Ik heb het gehad met je kleinzerigheid, je infantiliteit, je onverdraagzaamheid, egoïsme en bekrompenheid, van Rutten tot Van Grieken, en alles daartussenin, je verschaalde wereldvreemdheid.
 
Op de lange termijn bleek Popper relevanter dan Godwin. Als het gromt als een nazi is het zeer zeker een nazi.
 
En geen grotere garantie op democratie dan het cordon sanitaire. Het is zelfs haar sine qua non. Een muilkorf? Zeker. Maar woeste honden bijten. Een dwangbuis? Allicht. Maar gekken halen uit. En wij zijn niet zo van de andere wang.
 
Nie wieder. 
 

maandag 6 oktober 2025

Avondrood

avondrood. ik trek een lijn met krijt
en voel me instant beter.
op instagram post ik de lijn van krijt
maar weet wel beter.
 
want deze lijn in rood is futiel
in tijden van moreel verval.
dit menselijk failliet
boeit onze leiders geen bal.
 
de vrije val van de rechten
van onze dierbare minderheden
is de mal voor een dictatuur,
een mars naar het verleden.
 
met lede ogen zien we het gebeuren,
zappen het weg,
net als de lijken aan de poorten van ons rijk,
zappen het weg,
zap
zap zap
zap zap weg,
het is weg.
 
nu nog wat zeep.
we hebben namelijk bloed aan de handen,
laten bommen vallen op door ons misprezen landen,
en de moordenaar, die stopt niet
want wij volgen gedwee.
zal het tij voor dit volk keren van de rivier tot de zee?
c'est-à-dire... nee.
 
niet zolang we onze schouders ophalen.
geruis in de buitenwereld en verre verhalen.
we tobben over het vraagstuk wie de grootste smeerlap is,
met deze keer niet het excuus dat men niet van de gruwel wist.
een oud misplaatst schuldgevoel vertaald naar schuldig verzuim,
en reels met kinderlijken krijgen hooguit een duim,
een like, een love, of heel misschien een digitale traan.
een meme met een watermeloen. wat zijn we begaan.
 
de koffie smaakt naar bloed en de cheeseburger naar gruis.
we livestreamen raketten, een afspeellijst vol ruis.
we halen bloedgeld af bij de bank, betogen het weer schoon.
 
onze premier die telt schapen, wij dromen een zoon,
een dochter, een moeder, een partner vermoord.
een pleidooi gesmoord. een wens ongehoord.
een dokter vermoord. een journalist vermoord. een leerkracht vermoord.
een schilder vermoord. een dichter vermoord. een schrijver vermoord.
een tiener vermoord. een kleuter vermoord. een baby vermoord.
een volk vermoord. een volkerenmoord.
hoor je ons, premier, er wordt een volk vermoord.
hoor je ons, premier, er wordt een volk vermoord.
hoor je ons, premier, er wordt een volk vermoord.
hoor je ons, premier, er wordt een volk vermoord.
 
je aait je kat. je neemt een bad.
je hebt je dagtaak weer volbracht.
 
de zon gaat onder in een land zonder water of eten.
dezelfde zon die wegzakt in een land zonder geweten.
 
 
Dit schitterende werk van beeldend kunstenaar Hamada M Elkept konden de bezoekers van het MAMA Kunstenfestival in augustus een weekend lang bewonderen.

donderdag 2 oktober 2025

Ballonnenvrees 1 oktober 2025

Na een halfjaar pauze reed Ballonnenvrees gisterenavond opnieuw door de grote poort van Café Boekowski. Wat volgde, was misschien wel een van de langste edities tot nu toe. Na een ode aan de heilige Hiëronymus, en een hart onder de riem voor de door AI geteisterde vertalers, kondigde Gert Vanlerberghe zijn eerste gast aan. Dat was de Kortrijkzaan Arvidius Viaene, die zijn duistere woorden op een bedje van atmosferische soundscapes legde. Vervolgens zocht hij de verstilling op met zijn baglama, een warmbloedig snaarinstrument. In zijn kleed van stilte stak hij de Styx met ons over. Lies Van Den Plas kaarte onzichtbare ziektes aan met haar rake woorden. Het was spoken word die er als tropisch fruit zo goed in ging. Zo werd de pijn een klein beetje behapbaar. Zo werd het leven een camino. Barbara Van Loo liep tussen de woorden verloren op de kermesse en woog haar hart in haar handen. Ze liet zich inspireren door Nick Cave. Er zijn slechtere leermeesters. En dan was er Monique Bol, stadsdichter van Hoogstraten, met gedichten over rouw. Ze temperde het gemis met gekleurde woorden, droeg er een op aan Maud Vanhauwaert en ook een aan alle mannen. Niet zelden wist ze de juiste snaar te raken met ragfijne regels, zoals: "onze dromen herleid tot schimmeldraad".
Na de pauze vuurde Sander Jefke Thys een wervelende, urgente, speelse, hilarische performance op ons af. Zo dacht hij na over wat er in het noodpakket moest. Als een lijkgeur verspreidde het enthousiasme zich door het publiek: deze dichter moét je live hebben gezien. Hagenaar Reinier van Delden las zijn kutverhaal en andere teksten voor, en die waren zo gortdroog dat geen zalf of uiermelk ook maar het minste soelaas zou bieden. 'De bar der mislukten' droeg hij lieflijk op aan de stad Oostende. Vrolijk werden we er niet van, maar wat hebben we gelachen. Met een vijfde van de cabaretvoorstelling Een doos vol dinges kregen we van Luc Nijs en Jette Dekoning een mengelmoes van piano, zang en woord. Soms lichtig absurdistisch, soms met attributen, zoals een babypop of een lege kartonnen doos. Zo leerden we bij over het uitstervende verschijnsel: de parochiezaal. Op het einde van deze try-out nam het duo ons mee op restaurant naar Sicilië. Op 9 januari kan je naar Desterlbergen want daar gaat het stuk in première.
En dan was er een open mic die maar bleef duren, met een après-open mic eraan vastgesoldeerd, al is dat toch een concept dat mag worden herzien. Olav van Heesch las oud en nieuw werk voor, bijvoorbeeld uit zijn kersverse bundel Surrealistische kus. Soms innig, soms surrealistisch. Hij nam ons dan weer mee naar Marseille. Jasenko Tabakovic riep Arvidius en zijn baglama erbij. Voor deze geïmproviseerde samenwerking liet hij zich inspireren door de film The FountainMaxene Willems, onze gids doorheen de kosmos, had het over zelfmoordpreventie in het pakkende 'Blijf klimmen', en las een gedicht over Sechmet, de dochter van de Egyptische Zonnegod. Mathieu Van Steenkiste kent u al van zijn moshpittweeluik, dat hij ook vanavond ten berde bracht, maar nu was er ook een nieuwe klassieker-in-wording, zijn crowdsurfgedicht. Van Marc Rothheut kregen we 'Kabelbaan' en 'Boerentoren 2040', visionair, ludiek, alarmerend, spitsvondig. Pierre Magis las zijn zeegedicht voor. Marzena Lesińska droeg een gedicht op aan Kierkegaard.
Op de après-open mic lazen ook Maike BretschneiderErica SmitsErwin Vanmassenhove, fka de Antistresspoweet, en Stille Beer elk één gedicht voor. Karin Schuitema haalde Wim Debilde en Pero Chris op het podium, die haar maatschappelijk geëngageerde gedicht ondersteunen met trompet en gitaar. Er was wel wat engagement vanavond, maar veel politiek hebben we niet gehoord. Misschien was daar nog eens nood aan, en dan kwam zo'n gedicht als dat van Karin natuurlijk net zo hard binnen. Pero Chris bracht nog een beklijvend fragiel liedje op de gitaar. En tot slot was er Smalle Mystics, die deze week zijn nieuwe ep uitbracht en daar 'Bij je zijn' uit bracht. Rake hiphop van 't Stad.
 
Amai. Dat waren 25 artiesten op ons podium vanavond. En dat in een bomvolle Boekowski. Bedankt aan iedereen die erbij was. U was fantastisch. We zien jullie heel graag terug met toch gevoelig kortere avonden (althans dat is het plan). Welkom op 30 oktober, de eerstvolgende editie in Het Maanlicht in Mechelen, en ook op 3 december, de eerstvolgende editie in Café Boekowski in Antwerpen. Tot Ballonnenvrees! 

woensdag 1 oktober 2025

Flavours of the month

Let's throw some new music at y'all. There is no band more impressive these days than the Mancunian lords of Maruja, and they will prove this to us once more when they perform at Botanique in November. No less than three songs are featured in this month's list. Other giants who are doing particularly well are Tame Impala, Balu Brigada, Portugal. the Man and bar italia, each with two songs. Just like Fontaines D.C., Kneecap, The Murder Capital, Maruja and many other bands, Aroma di Amore have shown they do have a heart. They were never going to release or perform again, but they had to do something in the face of the absolute horror in Gaza, so they released one of the best songs they ever made and will donate the proceeds to Palestinians in need. Damon Albarn travelled to India and got inspired by its unique culture and music. The next album will feature the sitar... well.. a lot. And is that Cindy Wilson? There is a lot of anger in this top 30 but also a lot of love, both of which are feelings we all can relate to these days. Stay safe in this mad world and enjoy some music while you're still alive. You might as well. We're as alive as you need us to be.
 
  1. Maruja - Bloodsport
  2. bar italia - Fundraiser
  3. Aroma di Amore - Hel!
  4. bar italia - rooster
  5. Maruja - Trenches
  6. ELLIS D - I Want To Be Everything You Desire
  7. Tame Impala - Loser
  8. GROS COEUR - Montréal
  9. Decorate. Decorate. - Something To Hide
  10. Tame Impala - Dracula
  11. Turnstile - I CARE
  12. Gorillaz feat. Sparks - The Happy Dictator
  13. chest. - Entertainment
  14. Deftones - milk of the madonna
  15. The Orchestra (For Now) - Hattrick
  16. Nine Inch Nails - As Alive As You Need Me To Be
  17. Balu Brigada - Backseat
  18. The Last Dinner Party - This Is the Killer Speaking
  19. Maruja - Saoirse
  20. Portugal. the Man - Tanana
  21. Croithe - I Heard, I Saw
  22. Jeff Tweedy - Lou Reed Was My Babysitter
  23. Portugal. the Man - Mush
  24. Wijf - Liar
  25. Cindy Wilson - Man Of the People
  26. Balu Brigada - What Do We Ever Really Know?
  27. dust - Restless
  28. Oproer - Something To Die For
  29. Master Peace - Spin the Block
  30. Magdalena Bay - Star Eyes 

dinsdag 30 september 2025

Jerry kan het

Je vindt geen leeuwen in Slovenië, maar er stroomt veel meer water dan in de woestijn, had ik misschien niet moeten reizen, niet naar Rome, niet naar Trier, niet naar Constantinopel, want vroeg of laat stoot je ergens iemand voor de borst, en terwijl je kennis schept uit boeken en je uitmunt in polemiek, speld je een schietschijf op je ribbenkast, je zou voor minder kluizenaar worden, jezelf opsluiten in de geboortestad van de Zaligmaker en de bijbel updaten, het woord van God volgens Jeroen, in alle talen zadel ik de wereld met mijn meningen op, ik jongleer met termen, net een AI-bot, maar ChatGPT maakt krom wat recht is, en mijn kennis encyclopedisch, ik ben Wikipedia zonder hyperlinks, Google zonder de ads, tolk in talen en dialecten, van Hindi tot Navajo, van Fins tot Armeens, op Duolingo onderwijs ik mezelf in Klingon en Hoog-Valyrisch, je weet nooit wanneer het van pas komt, men noemt mij Janos, onbetrouwbaar, een brutale papegaai, men wil me vervangen door artificiële intelligentie, maar een echte Bosch vervang je toch ook niet door namaakbrol van op de vlooienmarkt, maar bon, iedereen is tegenwoordig specialist, viroloog, criminoloog, bioloog, bondscoach, een mening staat gelijk aan feiten in deze nepnieuwseeuw, beter laat ik mijn brein verzekeren of uitroepen tot rampgebied, het is maar hoe je het ziet, al dat verzonken talent, breinparia in een kunstmatige wereld waarin iedereen zich enthousiast verliest zoals soldaten die fluitend naar de oorlog vertrekken, homo universalis, noem het en ik verzeker u, Jerry kan het, ik overleef de woestijn, haal een doorn uit de poot van de laffe leeuw, eerder Aslan of Simba, misschien wel Leo, of allicht de Vlaamse leeuw, die klauwt niet meer, dat maakt van mij nog geen Samson of Herakles, die temden geest en duisternis, ik ben zeker geen Jerommeke, kies brein boven spieren, ik ben geen Killer, ik ben maar een heremiet, geketend als Alice, schijterig als Jerry Smith, ik schrijf een boek en ik weet hoe dat moet, in schemerlicht bezonken rood wacht ik op een verzonnen dood, SERENITY NOW!, ik kan mijn leven niet aanlengen met de talen die ik spreek, life, vie, vita, vida, jeta, elämää, Leben, liv, bizitza, élet, hayat, jîyan, život, zindagee, saol, jinsei, amûr, zhizn, zoí, daxar, death, ooit houdt het op.