Ballonnenvrees 24 april 2025

Na enkele maanden pauze kon Ballonnenvrees weer aantreden in Café Het Maanlicht, dat als een feniks uit de as is herrezen! Gert Vanlerberghe opende met het korte 'Love It Hurts' en verder het nagelnieuwe en best intense 'Iedereen Joris', uit zijn Heiligencyclus. Menig draak ging door de mangel. "Ik ben de duisternis", aldus Jasenko Tabakovic, en hij knipoogde naar 1984, een verhaal dat weer erg actueel is in deze 'demoncratie'. In de poëzie van Beatrijs Deneckere wezen de Pleiaden de weg, al is reizen afzien. We onthouden "beneveld door woest berggeluk". Ook nam ze ons mee naar de verstikkende stad. Met 'Huidhonger' mocht het allemaal wat luchtiger. Verder pasten de metaforen lelie en sneeuwbol haar gedichten als gegoten. Marzena Lesińska vroeg zich af waar haar bagage was. In haar clevere gedichten kwamen deze keer Sint-Antonius en Odysseus op bezoek. En hoe.

Net voor de pauze vertelde Friso Woudstra een spannend verhaal in de kathedraal, minstens zo barok als Rubens. Verder ging het over een nare dichter (fictief?), over de getuigen van Jehovah (erg grappig gedicht), en kregen we nog 'Eindeloos geritsel' en 'Guusje', dat laatste gezongen. Seppe Gesquiere opende het tweede deel met een resem gedichten, die hij stuk voor stuk uit het hoofd bracht. In onder meer 'Februari', 'Vogelvlucht', 'Stille nachtzang' en 'Hoe lang ik heb geluisterd' ging het over rouw en over de liefde en dat culmineerde in een bloedmooie 'Ode aan de liefde'. We sloten de avond af met Anthony Albers, zanger van Guru Niaki, maar deze keer van de partij met zijn soloproject Bloeskroeg. We kregen vijf naar het Antwerpse dialect vertaalde wereldhits op de gitaar, bij momenten ontroerend, dan weer hilarisch. Anthony ging breed, van The Animals tot Dolly Parton, van Tom Waits tot Nine Inch Nails. En ik denk dat 'Slonzige Sonja', een herwerking van Michael Jacksons bekende ballade, een nieuwe anthem wordt.

Dank aan Het Maanlicht, waar we weer mochten landen, en aan alle artiesten die erbij waren vanavond. Op 22 mei kan je ons opnieuw in dit gezellige Mechelse café komen spotten. Mét open mic. Geen reden dus om thuis te blijven.

Heiligencyclus: Iedereen Joris

God beware de koning, dood aan de draak, voor een kans op beloning, zorg dat je de juiste keuze maakt, een goede slag met de sikkel, of de lans, en het beest zal geen vuur meer braken, geen goud meer tellen, geen dwergen meer martelen, ik steek de draak op de kermesse, versmacht Smaug, zelfs Falkor en Draco zijn niet veilig voor mijn wraak, het trainen sla ik over, ik ga meteen voor een open keel, en Draak Lichtgeraak, die weet ik wonen, Bard en Perseus verbleken naast mij, ik vermaal Mushu tot een rode brij, en Tandloos, de naam zegt het zelf, bijten kan de laatste Nachtfurie al niet, mijn zwaard klieft door dat klotebeest als door pudding, Haddockverdriet, mijn vader was een Turk en mijn moeder Palestijn, ik ken de doffe sleur van tentenkampen, werd gevormd tot militair, gespecialiseerd in opdringerige reptielen, laat mij vechten met Godzilla desnoods, volkerenmoord weiger ik, geen rad, geen ketel of gifbeker kan mij bekeren, maar onthoofding is het kryptoniet van elke heilige, in het land van melk en honing ben ik koning, vrees mijn kruis, ik brul staak het bloedvergieten, kruisvaarders, want wie Sint-Joris weert, die mag zijn roem vergeten, het beloofde land is een concentratiekamp met een verzuurd geweten, samen zijn we echter sterker dan de slager van Jaffa, verenig je van de zee tot de rivier, en zegevier, het kwaad stort vroeg of laat toch in, dus liever vroeg, en vier mij in Blighty, Barcelona, Malta, Montenegro, ik ben de kousenband van Tbilisi, ik ben de vader van de disco, ik ben de sidekick in een show maar die gaat niet over niets, ik ben de sniper die niemand ziet, zio's hebben schrik, ik heb blauw bloed én street cred, in de vrijheidsstrijd is het George vs. George, niet bepaald een theekransje, de rebel wint en bouwt een totalitaire staat geworteld in genocide, en wordt zo Georger dan George, potus van het haatapparaat, ik zou me op mijn eigen lans moeten storten zoals een Vlad met masochistische impuls, wie weet ben ik zelf het monster onder het bed van de wereld, ik ben Byron, ik schrijf met het zwaard, ik ben van de jungle, ik ben de taksman en laat mijn gitaar rustig huilen, op de rand van de hemel kijk ik naar de ellende beneden, nieuwsgierig als een aapje, liever heet ik Gavrilo of Luigi dan de zoveelste vorst of president, maar fascisme is een Hydra, een veelkoppige draak die een flessenhals bewaakt, een mycelium van het kwaad, maar ik ben de oranjeschimmelverdelger, ik doop al wie wil tot Joris om en breek een lans voor een toekomst zonder haat, misschien is het nog niet te laat.

 

Ballonnenvrees 13 april 2025

Vanmiddag streek Ballonnenvrees voor het eerst neer in de havenbuurt van Antwerpen. We hielden er een oldskool poëzie- en muzieknamiddag in het authentieke café Sur l'eau. René van Densen had een slimme marketingtechniek bedacht. Op de achterkant van de papieren waarvan hij zijn gedichten voorlas, verschenen steeds meer doortastende en dramatische reclameslogans voor zijn bundel. Het ging van 'Koop godverdomme mijn boekjes eens' tot 'Als jullie niks kopen maakt Gert straks live dit poesje dood', met een foto van een schattige kat eronder. Kijk. Het optreden was alleen hierdoor al geslaagd. Hij dichtte over de dichtplicht en het goede leven en bracht ook wat uit de te verschijnen bundel over de speelkaarten die hij op straat vindt. We herinneren ons vooral nog de zin 'kon een spin maar poezen'. René sloot af met een gedicht waarbij het publiek in koor 'proost!', 'cheers!' of 'santé!' moest brullen. Altijd plezier met deze organisator van Droef!

Van Barbara Van Loo, die voor het eerst op Ballonnenvrees stond, kregen we onder meer 'Cirque magique', 'Eligie', 'Bipolair', 'Haute couture', 'Bliss', 'Plaveisel', een mooie tekst over een gebroken kopje en het door Rory Gallagher geïnspireerde 'Ontbonden'. Uit haar sterke gedichten onthouden we 'het restafval van mijn verlangen' en 'het metaforisch metronoom'. Karl Van Gent las gedichten en dagboekfragmenten voor van een fictieve Dylan. We kregen onder meer 'Losgelaten', 'Lok', 'Ontwaken', 'Papier', 'Staccato', 'Valavond', 'T-shirt'. Onze takeaway uit zijn aangename teksten over liefde en dichten: 'jij bent de magie die mij verscheurt tot sliert'. Dan was er All Lynn met haar 'Gedicht van de nacht: softijs in de lente', waarna ze achter haar piano kroop voor een ontroerend 'Radeloos' en haar bescheiden hitje 'Murphy'. Deze meezinger gaat over een babysittende kat en blijft uren aan je trommelvlies klauwen.

Na de pauze haalde Gert Vanlerberghe het nogal oude 'Groeipijnen' van onder het stof en las daarna een gloednieuwe tekst voor uit zijn 'écriture automatique heiligencyclus in wording'. 'Barbra vs. Papa' is een feministische kopstoot over het leven van de heilige Barbara. Van Ekster Alven, de Belgische Thomas Pynchon, kregen we een samenhangende set over eksterterrestials en een rave in de loods. Het was smullen van zijn nostalgische tekst over de schooltijd, in zijn kenmerkende originele stijl, zo compact en stijf van de culturele verwijzingen - Straus en Sonic Youth, Biggie Smalls en Barbapapa. En dan die beelden die je onmogelijk nog uit je geestesoog gewassen krijgt: de punch gespiket met grappa, of nog 'het weefsel van de werkelijkheid stretchen of schenden'. Dat Eksters teksten ook toegankelijker zijn geworden zorgt ervoor dat hij nu écht op eenzame hoogte dicht. Het was genieten.

Meer muziek met singer-songwriter Mossking, die hun gitaar erbij nam voor het rebelse lied 'I'll Smile With All My Teeth', hun eerste single 'Love Like Lightning', hun eerste nummer 'All Strings Attached', en het nieuwste liedje 'Where'. Omdat we hun ontwapenende muziek goed konden smaken, volgde nog de bis 'To You'. Op de open mic las Manu Gabriels de gedichten 'Is afstand goud', het scherpe 'Patiënt' en 'Zwart' voor. Van G.O.D. ofwel Gekke Oude Dichter aka Gust Peeters kregen we 'De vrienden van het glas'. Tot slot was er Last Of the Albinos, de eenmansband van Micha Milants, die de longen uit zijn lijf zong tijdens een intens gitaarnummer, dat meteen de afsluiter was van een zeer fijne namiddag in de Cadix-wijk.

Dank aan iedereen die erbij was, dank aan Café Sur l'eau. Wij gaan door met nog twee edities in Café Het Maanlicht, op 24 april en op 22 mei, en wie weet duiken we in juni ook nog ergens op. Heel graag tot dan!

Alweer fietstips voor kniekastijders

Wandelschoenen aan. Fiets op de trein. Vandaag koppel ik een fietstocht aan een natuurwandeling in Grenspark Kempen~Broek. Net als bij mijn eerste bierfietstocht fiets ik zuidwaarts vanuit Hamont. Vandaag hou ik het echter nuchter. Ik volg de vaart tot in Beek en stoot diep de Limburgse boerenbuiten binnen. In Bocholt bereik ik de Luysmolen, waar ik op de oever van de Abeek koffie kap en vlaai verorber. Hier begint mijn wandeling door de prachtige broekbossen en moerassen van het grenspark. Ik wandel langs de Abeek, die hier de grens met Nederland vormt en passeer enkele oude grenspalen. Op de oever grazen Schotse hooglanders en konikpaarden. Sterk aangevreten boomstammen wijzen op de aanwezigheid van bevers. Vlonders en bospaden voeren me van de ene naar de andere vogelkijkhut. IJsvogel, zwartkop, grasmus, krakeend, bruine kiekendief, een koppel ravottende eekhoorns, een wandeling langs de plassen van De Luysen levert me wel wat op.

Bij de watermolen haal ik mijn fiets op en ik steek de grens over. Er staat me nog een heel fraaie etappe aan de Nederlandse kant van Grenspark Kempen~Broek te wachten. Ik eindig deze korte fietstocht op het stadsplein van Hamont en laat er, met het lied van een merel in het oor, deze lome lentedag voorbijglijden.

 

Fietsknooppunten: 542 - 223 - 210 - 8 - 211 - 263 - 9 - 87 - 85 - 75 - 210 - 223 - 542 - 568

 

Pas meer dan een maand later onderneem ik weer een fietstocht. In Neerwinden stap ik van de trein en begin ik te fietsen op het Brabantse platteland, met zacht glooiende velden, oude vierkantshoeves en dekselde kasseiwegen. Ik ken de streek nog goed van mijn alfabetroute. De rue de l'Enfer bij Enines, mijn letter E, herinner ik me nog levendig. Gelukkig moet ik deze keer enkel afdalen. In Jauche verlaat ik even de route en fiets naar het naburige Jandrain-Jandrenouille. In een voormalige aardappelboerderij zit nu een opmerkelijke brouwerij. Bij de whiskyboer wil ik het IV Saison kopen, een blond bier met vier hopsoorten, en het centrale bier van deze bierfietstocht, maar enkel de VI Wheat is nog voorradig. Die zal thuis lekker smaken. Ik herken de poort van de boerderij op het etiket. De IV Saison proef ik een week later in een kroeg in Louvain-la-Neuve.

De (d)orpjes of (a)dorpjes volgen elkaar op langs een uitgedoofde industriële spoorlijn, nu Voie verte, en ik steek opnieuw de taalgrens over, maar niet vooraleer ik in Lijsem de provincie Luik aanraak. Onverwachts is deze korte fietstocht er eentje door drie provincies geworden. Ik passeer de platte tombe van Waasmont, een Gallo-Romeinse tumulus die als een vluchtheuvel in het vlakke landschap rust. Origineel is de treinvakantiewoning bij het voormalige station van Raatsbergen, midden in een idyllische omgeving. De tocht sluit af met een wijds panorama over de Haspengouw, met in de verte Tienen en Landen, en de aanzet van maar liefst vier provincies, want achter Landen komt ook Limburg aan de horizon piepen. Werkelijk een onderschatte streek, deze oostrand van Brabant. Een korte en gemakkelijke fietstocht. Op drie uur was ik er al door en zo kon ik in de vroege namiddag al gaan uitbollen in de horeca van Tienen en Leuven.

Oh ja. In Vlaams-Brabant heb je Neerlinter en Oplinter, en Neerwinden en Overwinden. Een gemiste kans om het dorp Opwinden te noemen.

 

Fietsknooppunten: 89 - 57 - 5 - 6- 7 - 8 - 10 - 99 - 52 - 51 - 50 - 91 - 92 - 93 - 95

 

Nog geen week later ga ik op een koude (!) meidag fietsen in Waals Picardië. Ik stap de trein uit in Péruwelz, een stadje in het groen, op de grens met Frankrijk en midden in de Scheldevallei. Meteen valt de neogotische Notre Dame de Bon-Secours op, die ik enkele jaren geleden met Teutë bezocht, vooraleer we op wandel gingen tussen de boomtoppen van het grenswoud. Ik volg het kanaal naar Bernissart, waar de beroemde iguanodonskeletten zijn opgegraven. Deze zag ik vijf jaar geleden al in een Brussels museum, maar één van de dertig dinosaurussen is in het museum van Bernissart gebleven. Een gereconstrueerde koolmijnschacht brengt me naar een multimediazaal die het vijf meter hoge skelet tentoonstelt. Daar hoort een iguanodonbiertje bij.

Wat ooit een drukke mijnsite was, is nu het moerasgebied van Harchies. In Pommeroeul steek ik een dam over en volg een aaneenschakeling van kanalen, niet te fiets maar te voet, met de fiets in de hand, want mijn achterband is lek. Koppig zet ik de voettocht voort, langs een oud kanaal met sluizen en ophaalbruggetjes in een haast pastorale omgeving. Leve de binnenvaart. Pas in Stambruges ka nik van een attente inwoner een fietspomp leven. Op dit krediet van lucht en tijd geraak ik nog helemaal tot bij brouwerij Caulier, bekend van het zare goudblonde Paix-Dieu en het fruitige Bon-Secours. Mijn Paix-Dieu, een van de beste bieren ter wereld, valt als een blok op een bijna lege maag. Met heel die plattebandhistorie ben ik vergeten te eten. Ik fiets nog het zonnige woud in, spot kastelen aan beide kanten van de grens en eindig bij de basiliek. Dineren kan later nog.

Ik kan deze meer dan 40 km lange fietstocht van harte aanbevelen. Moeilijk is hij niet. Tenzij je je band lek rijdt en geen pomp meeneemt :)

 

Fietsknooppunten: 12 - 81 - 82 - 83 - 16 - 88 - 91 - 94 - 95 - 99 - 1 - 84 - 98 - 39 - 41 - 40 - 35 - 34 - 99 - 95 - 96 - 92 - 93 - 31 - 17 - 15 - 11 - 7 - 20 - 21 - 19 - 23 - 22 - 10 - 9 - 12

In tijden waarin de oorlogstrommels weer luider klinken, is het haast cynisch om bij de Menenpoort in Ieper te staan en te prevelen: nooit meer oorlog. Enid juni huur ik een fiets in het centrum van de stad van de vrede - mijn eigen fiets staat op stal met een lekke achterband - en fiets langs de vele getuigen van de gruwel van de Eerste Wereldoorlog. In Flanders Fields zat het front muurvast en draaide de oorlogsfabriek op volle toeren, met aan beide kanten een toen ongeziene dodentol als gevolg. Deze fietstocht draag ik op aan de fragiele vredeswens.

Enkele weken geleden was ik toevallig ook al in Ieper. Ik wandelde door de vallei van de Palingbeek, waar de gevechten bijzonder gewelddadig waren en bezocht de grootste krater door ontploffing van een ondergrondse mijn, nu een vredige vijver. In de kazematten van Vauban, waar nu een brouwerij woont, dronk ik Wipers Times, een lekker blond biertje genoemd naar de satirische krant die de Britten tijdens de oorlog in Ieper drukten. Het is meteen ook het bier dat centraal staat tijdens deze bierfietstocht in en rond Ieper, de lakenstad die na de oorlog als een feniks uit de assen van de loopgraven herrees. Na vele decennia van hard labeur werd de volledig verwoeste stad heropgebouwd, inclusief belfort en kathedraal.

Al in Langemark, een dorp waarvan de naam synoniem is geworden van oorlogsleed, wijk ik kort af van de route voor twee heel verschillende stops. Eerst proef ik de chocolade in het chocoladeatelier Ledoux. Dan herdenk ik bij de fiere rode draak van het Welsh National Memorial Park de gesneuvelde soldaten afkomstig uit Wales. Terug op de route passeer ik de Steenakkermolen, die tijdens de Eerste Slag om Ieper volledig afbrandde. De oorlogsbegraafplaatsen volgen elkaar aan een hoog tempo op. Soms vallen plekken en jaargetallen samen. Dat is zo bij Waterloo en 1815 maar Passendale en 1917 gaan hand in hand. De slag om Passendale was de hel op aarde. Ik volg er de Canadese frontlinie naar Tyne Cot Cemetery, de grootste Britse begraafplaats ter wereld. De aanblik van de 12.000 graven en nog eens 35.000 namen van vermiste soldaten grijpt me naar de keel.

In het Kasteel van Zonnebeke leer ik meer over deze bloederige veldslag en ook over de Tweede Slag om Ieper, twee jaar eerder, toen voor het eerst ooit chloorgas werd gebruikt. Reconstructies van ondergrondse dug-outs en van Dutise en Britse loopgraven schetsen een grimmig beeld van het soldatenleven tijdens de Grote Oorlog. Ook bezoek ik een Amerikaanse noodwoning uit 1922. Bij Polygon Wood Cemetery houdt Tommeke de ezel de wacht. Aangrijpend is nog het Brothers In Arms Memorial. "We have just one world but we live in differend ones." - Mark Knopfler, Dire Straits. Volgen nog het Polygoonbos en de Palingbeek, maar omwille van een rally moet ik omrijden via de grote baan.

In Zillebeke passeer ik het pretpark Bellewaerde en het kasteel Hooge Crater. In een kapel is een klein museum ondergebracht over de gevechten bij de Meenseweg en de mijnen die de geallieerden ondergornds lieten ontploffen om Duitse bunkers op te blazen. De muren van de taverne ernaast zijn 'versierd' met granaathulzen. Uiteindelijk is het via de Meensepoort dat ik Ieper weer binnenfiets. Langs de kazematten haast ik me naar de brouwerij maar die is al gesloten. In een food bar drink ik mijn Wipers Times in lichte déjà-vu. Dat ik het natuurgebied rond de Palingbeek en de brouwerijk toevallig enkele weken geleden al bezocht, verzacht de pijn van de omleiding. Het was een geslaagde fietstocht op de eerste dag van de hittegolf.

 

Fietsknooppunten (zonder de omleiding): 89 - 39 - 35 - 24 - 64 - 26 - 96 - 67 - 77 - 58 - 78 - 99 - 29 - 35 - 5 - 36 - 84 - 81 - 80 - 18 - 72 - 42 - 85 - 65 - 33 - 47 - 46 - 59 - 53 - 48 - 98 - 17 - 66 - 69 - 38 - 93 - 89 

De bierfietstochten haal ik trouwens uit dit uitstekende boek: Pauquay, Pierre, 2024, Bierfietsboek België: Een verfrissende manier om door België te fietsen, Antwerpen: Luster (vertaald uit het Frans)

Мир

met al dat puin op onze lever gaat de zijlijn tegensteken

we reiken onze buurman de gepantserde hand

een colonne draaft onzeker de geschiedenis tegemoet

maar wie levert dan een denktank voor de vrede?

 

Ballonnenvrees 1 april 2025

Geen aprilgrappen, wel een kwalitatieve poëzie- en muziekavond in Café De Planeet. BAI stond voor het eerst in Mechelen. Zijn gedichten in het Nederlands en het Frans gaan over zingeving en zelfliefde, het label 'woke', en de vraag: Waarom is volwassenheid zo deprimerend? Wietse Bellens deed ongeveer dezelfde set als vorige week in Café Boekowski. Wetenschap en poëzie gingen weer hand in hand. De dichter-klimmer dichtte over fysica, steen, de zee en lijfelijkheid, en opnieuw was de golf een hartslag. Zijn gedichten zijn compact en lichtjes verslavend.

Laat ik tussendoor ook even de open mic vermelden. Van Erica Smits onthouden we vleugels van eyeliner, de moleculeman in haar armen, en het gloeiend rode suizen van de bommen. Want die vallen nog steeds op Gaza. Gert Vanlerberghe probeerde een gloednieuwe tekst uit, over Sint-Sebastiaan, patroonheilige van de schutters. Stefanie De Wolf en Marc Gaij vertolkten een weergaloze Brel. Van Ronny Dijksterhuis kregen we 'Transgressie' en een zeer recent gedicht waarin hij de beelden liet spreken: een onderhuids lavameer, luciferpoppetjes op trouwjurken.

 

Verder was er akim a.j. willems en zijn poëtische eerbetoon aan Boudewijn Büch. De taal is blauw en november kruipt langs de muren. Ook Büchs befaamde obsessie met kerkhoven en graven kwam aan bod. Akim sloot af met het ijzersterke 'Lamento For a Lost Landscape': wat als de aarde zichzelf reset? We reisden van 1990 naar 2090, en zo kan je het even goed een gespleten generatiegedicht noemen, de zorgeloze jeugd en de totale vernietiging, de nostalgie en de apocalyps, de hoogmoed en de val.

Het is maar een kleine stap naar de onderwereld, die we met Persephoné nog eens een bezoekje brachten. Deze originele mix van muziek, woord en cabaret kan altijd bekoren. Persephoné staat voor bipolariteit en die extra laag reist heel het stuk met ons mee, zo ergens tussen musical en zwarte romantiek, van de meezinger 'Kermis in de hel' tot het intieme 'Dier van de nacht'. Heel wat instrumenten en attributen passeerden de revue. Het raventapijt en het doodshoofd zorgden voor een onmiskenbare Edgar Allen Poe-factor. De lichtshow kwam van De Planeet zelf.

 

"Wij zijn niet oud, wij zijn goddelijk", aldus Hades, naast god van de onderwereld ook een begenadigd keyboardist. We leerden dat beide Griekse goden op inburgeringscursus zijn geweest, speciaal voor deze show. We huiverden en schaterlachten tijdens deze indrukwekkende performance, die dan wel strak stond van het drama, maar opnieuw wist te overtuigen. Omdat drie fans speciaal van Leuven kwamen maar te laat in De Planeet landden, gaf het dodelijke duo nog een bisnummer, alvorens met hun fans op de foto te gaan.

De vele afwezigen hadden ongelijk vanavond. Ook deze editie van Ballonnenvrees gaan we niet zo gauw vergeten. Een nieuwe editie in De Planeet gaan we binnenkort vastleggen, maar voorlopig kan je ook gewoon komen kijken op 13 april in Sur l'eau en op 24 april en 22 mei in Het Maanlicht. De lente ruikt naar Ballonnenvrees!